واکاوی نقش تعدیلگری فن آوری اطلاعات و ارتباطات در تأثیر پیامدهای کاری ناشی از بحران کووید-19 بر عملکرد منابع انسانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه مدیریت دولتی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

2 کارشناس ارشد مدیریت بازرگانی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

چکیده

شیوع بیماری کووید-19 متضمن تغییرات قابل­توجهی در نحوه­ی کار سازمان­های خدماتی است که بر عملکرد منابع انسانی تأثیر می­گذارد. این امر موجب ظهور فن­آوری­های جدیدی شد که ممکن است کاهش مخاطرات ناشی از بحران کووید-19 را درپی داشته باشد. برهمین اساس، پژوهش حاضر باهدف بررسی تأثیر پیامدهای کاری ناشی از بحران کووید-19 بر عملکرد منابع انسانی باتوجه‌به نقش تعدیل­گر فن آوری اطلاعات و ارتباطات انجام پذیرفت. پژوهش، برمبنای هدف ازنوع کاربردی و ازحیث ماهیت و روش، توصیفی-پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه کارکنان بیمه شعب سازمان تأمین اجتماعی استان کرمانشاه به­ تعداد 254 نفر است که بر اساس روش نمونه­گیری تصادفی و با استفاده از فرمول کوکران 153 نفر انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها، پرسش‌نامه‌های استاندارد پیامدهای کاری ناشی از بحران کووید-19 نارایانامورتی و تورتورلا (2021)، عملکرد کارکنان ویلاگراسا و همکاران (2019) و فن آوری اطلاعات و ارتباطات محمودی (1392) بود که روایی آنها با استفاده از روش اعتبار محتوا و پایایی آنها ازطریق آلفای کرونباخ تأیید شد. برای آزمون فرضیه­های پژوهش، از روش مدل­سازی معادلات ساختاری و نرم­افزار اسمارت پی­ال­اس نسخه 3 استفاده شد. یافته­های پژوهش حاکی از این است که درسطح خطای 05/0 پیامدهای کاری ناشی از بحران کووید-19 بر عملکرد منابع انسانی تأثیر معناداری دارد. افزون براین، درسطح خطای 05/0 نقش تعدیل­گر فن آوری اطلاعات و ارتباطات در تأثیر پیامدهای کاری ناشی از بحران کووید-19 بر عملکرد منابع انسانی مثبت و معنادار است. درنهایت بر اساس یافته­های پژوهش و به­جهت تأثیری که شیوع بحران کووید-19 بر عملکرد منابع انسانی دارد، پیشنهادهای کاربردی جهت استفاده سازمان مورد­مطالعه و سایر سازمان­ها ارائه شده است.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. اسفندیار، اسماعیل؛ جهان‌گیر فرد، مجید و حسینی، سید مهدی (1394). ارزیابی عملکرد سازمان­های دولتی (بر اساس مدل تعالی سازمانی بالدریج) و بررسی رابطه آن با سلامت اداری کارکنان دستگاه­های دولتی فیروزکوه، فصلنامه مدیریت، 12 (37)، 138-115.
  2. امیری، صبا و روشنی، غلامحسین (1401). مدلسازی تأثیر استرس کووید-19 و تاب­آوری بر فرسودگی شغلی با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی RBF، موردمطالعه شرکت­های دانش بنیان، مدیریت تولید و عملیات، 13 (2)، صص 43-23.
  3. ایمانی جاجرمی، حسین (1399). پیامدهای اجتماعی شیوع ویروس کرونا در جامعه ایران، ارزیابی تأثیرات اجتماعی، شماره 2، صص 103-87.
  4. باغبان، محمود؛ حلاج دهقانی، عادل و مغیان، داوود (1391) بررسی فن آوری اطلاعات و ساختار سازمانی دانشگاه آزاد بوئین‌زهرا، تحقیقات مدیریت آموزشی، 3 (4)، صص  28-15.
  5. بسطامی، طاهره و تجری، حمیدرضا (1395). استراتژی بهبود مدیریت عملکرد کارکنان، دومین کنفرانس بین­المللی پژوهش­های نوین در مدیریت، اقتصاد، حسابداری، کوالالامپور، مالزی.
  6. بهمنی، اکبر (1399). بررسی تأثیر نوبت­های کاری در شرایط کرونا بر فرسودگی شغلی کارکنان با نقش میانجی استرس ابتلا به کرونا، فصلنامه مدیریت پرستاری، 9 (4)، صص 26-20.
  7. حافظی، شهرام؛ قاسمی، سعید و خلیلی، عبدالجواد (1395). بررسی تأثیر نظام ارزیابی عملکرد سازمانی بر بهسازی عوامل انسانی با نقش توانمندسازی کارکنان به­عنوان متغیر تعدیلگر، سومین کنفرانس بین­المللی پژوهش­های نوین در مدیریت، اقتصاد و حسابداری، استانبول، ترکیه.
  8. حسن‌علی پور، عباس (1400). بررسی تأثیر دورکاری و چالش­های آن بر عملکرد منابع انسانی، رویکردهای پژوهشی نو در علوم مدیریت، شماره 26، صص 107-89.
  9. جوادی، سید محمدحسین؛ مرسا، رویا و رحمانی، فهیمه (1399). نشانه‌­ها و عوامل خطرساز اختلال استرس پس از سانحه در طول پاندمی شدن کووید-۱۹ در ایران، مجله روانپزشکی و روان‌شناسی بالینی ایران، ۲۶ (۳): صص ۳۹۹ -۳۹۴.
  10. صائب­نیا، سمیه و کریمی، فرشته (1399). بررسی تأثیر بیماری کرونا (کووید-19) بر عملکرد کسب­وکار (موردمطالعه: کسب­وکارهای کوچک و متوسط استان اردبیل، چشم­انداز حسابداری و مدیریت، 3 (24)، صص 93-83.
  11. صرافی­زاد، اصغر (1386). فناوری اطلاعات در سازمان (مفاهیم و کاربردها)، تهران: انتشارات میر، چاپ سوم.
  12. طاهری نیا، مسعود و حسنوند، علی (1399). پیامدهای اقتصادی ناشی از بیماری کووید-۱۹ بر اقتصاد ایران؛ با تأکید بر اشتغال، فصلنامه مدیریت پرستاری، ۹ (۳): صص ۵۸-43.
  13. زرگر، محمود (1382). اصول و مفاهیم فن آوری اطلاعات، چاپ اول، تهران: انتشارات بهینه.
  14. سرگلزائی، علیرضا؛ کربلائی، سعید و هنرکار، آرشام (1400). بررسی تأثیر کووید-۱۹ بر تحولات تکنولوژیکی مدیریت منابع انسانی و عملکرد کارمندان و ارائه الگوی اقتصادی مدیریت منابع انسانی بعد از گذار از ویروس: مطالعه موردی اداره کل امور مالیاتی استان سیستان و بلوچستان، مجله اقتصادی (دوماهنامه بررسی مسائل و سیاست­های اقتصادی)، ۲۱ (۷ و ۸)، صص 61-49.
  15. شهوازیان، سلاله و هاشمی­قینانی، فیروزه (1399). چالش­های مدیریت منابع انسانی در دوران گذار از بحران کرونا و ارائه راهکار در صنعت هتلداری ایران، فصلنامه مدیریت گردشگری، ویژه­نامه همه­گیری کووید-19، دوره 15، صص 252-217.
  16. فتحی اهوازی، محبوبه (1395). یادگیری سازمانی و عملکرد کارکنان و نوآوری، کنفرانس بین­المللی نخبگان مدیریت، تهران.
  17. محمودی، رضا (1392). بررسی رابطه بین ویژگی­های دانشجویان و فن آوری اطلاعات و ارتباطات در دانشگاه تهران، پایان­نامه کارشناسی ارشد دانشگاه تهران.
  18. محمودی، نرگس؛ نعمتی، مریم و ظاهرگیور، نیلوفر (1399). بررسی اثرات ویروس کرونا بر رفتار شهروندی سازمانی کارکنان، سومین کنفرانس روان‌شناسی، علوم تربیتی، علوم اجتماعی و علوم‌انسانی، والنسیا، اسپانیا.
  19. مدقالچی، نیکو؛ بحرینی، سید حسین و رفیعیان، مجتبی (1401). اثرات فن آوری اطلاعات و ارتباطات و پاندمی کووید-19 بر مطالعات شهری: مرور سیستماتیک، مطالعات شهری، 11 (44)، صص 114-95.
  20. مرادی، علی و محمدی فر، نجات (1399). نقش شبکه­های اجتماعی در شکل­گیری هراس اجتماعی و تغییر سبک زندگی ناشی از ویروس کرونا (مطالعه موردی شهر کرمانشاه)، فصلنامه انتظام اجتماعی، 12 (2)، صص 148-123.
  21. معمارزاده طهران، غلامرضا و ابوالمعالی، فاطمه­السادات (1391). تأثیر دورکاری بر عملکرد کاری کارکنان وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، آینده­پژوهی مدیریت، 23 (4)، صص 10-1.
  22. نظری، لیلا؛ پورشهابی، وحید؛ آرامش، حامد و یعقوبی، نورمحمد (1401). چالش‌ها، پیامدها و الزامات مواجهه با بحران بیماری‌های واگیردار نوپدید، دانش پیشگیری و مدیریت بحران، ۱۲ (۲): صص ۲۰۴-۱۸۵.
  23. نوع پسند اصیل، سید محمد؛ ملک اخلاق، اسماعیل و عاشق حسینی مهروانی، مجید (1393). بررسی رابطه­ بین مدیریت استعداد و عملکرد سازمانی، پژوهش­های مدیریت منابع انسانی، 6 (1)، صص 51-31.
  24. Abdul Ghania, N. M., Muhamad Yunus, N. N., & Bahry, N. S. (2016). Leader’s Personality Traits and Employees Job Performance in Public Sector, Putrajaya. Procedia Economics and Finance, 37, 46-51.
  25. Agarwal, P. (2021). Shattered but smiling: Human resource management and the wellbeing of hotel employees during COVID-19. International Journal of Hospitality Management, 93, 102765.
  26. Caligiuri, P., De Cieri, H., Minbaeva, D., Verbeke, A., & Zimmermann, A. (2020). International HRM insights for navigating the COVID-19 pandemic: Implications for future research and practice. Journal of international business studies, 51(5), 697-713.
  27. Erer, B. (2020). Impact of Covid-19 fear on employee performance. Social Sciences, 10(4), 845-852.
  28. Fornell, C., & Larcker, D. F. (1981). Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error. Journal of marketing research, 18(1): 39-50.
  29. Graves, L. M., & Karabayeva, A. (2020). Managing virtual workers—strategies for success. IEEE Engineering Management Review, 48(2), 166-172.
  30. Harter, J. (2020). How leaders are responding to COVID-19 workplace disruption. Gallup Accessed June, 20, 2021.
  31. Hulland, J. (1999). Use of partial least squares in strategic management research: a review of four recent studies .Strategic management journal, 20 (2): 195-204.
  32. IEEE (2020). How COVID-19 Is Affecting Industry 4.0 and the Future of Innovation.
  33. ILO (2020). Policy Brief: the World of Work and COVID-19. International Labor Organization.
  34. Javaid, M., Haleem, A., Vaishya, R., Bahl, S., Suman, R., & Vaish, A. (2020). Industry 4.0 technologies and their applications in fighting COVID-19 pandemic. Diabetes & Metabolic Syndrome: Clinical Research & Reviews, 14 (4), 419-422.
  35. Karakaş, M. (2020). The multidimensional sociology of the Covid-19 epidemic and the issue of the new normal. İstanbul University Journal of Sociology, 40 (1), 541-573.
  36. Kavas, B. N., & Develi, A. (2020). The Effect OF The COVID-19 Pandemic  on  Femail  Healthcare Proffesionals  in the  Context  of  Problems in Working  Life. Uluslararası Anadolu Sosyal Bilimler Dergisi, 4 (2), 84-112.
  37. Moore, K. (2008). Value mapping framework involving stakeholders for supply chain improvement when implementing information technology projects.
  38. Narayanamurthy, Gopalakrishnan, Tortorella, Guilherme. (2021). Impact of COVID-19 outbreak on employee performance – Moderating role of industry 4.0 base technologies, Int. J. Production Economics, 234 (2021) 108075.
  39. Pande, A., Raman, R., & Srivatsan, V. (2006). Recapturing your supply chain data. McKinsey Quarterly, 7, 16-21.
  40. Sadovyy, M., Sánchez-Gómez, M., & Bresó, E. (2021). COVID-19: How the stress generated by the pandemic may affect work performance through the moderating role of emotional intelligence. Personality and Individual Differences, 180, 110986.
  41. Spanos, Y. E., Prastacos, G. P., & Poulymenakou, A. (2002). The relationship between information and communication technologies adoption and management. Information & management, 39 (8), 659-675.
  42. Tortorella, G., Narayanamurthy, G., Godinho Filho, M., Portioli Staudacher, A. and Mac Cawley, A.F. (2021). Pandemic's effect on the relationship between lean implementation and service performance, Journal of Service Theory and Practice, 31 (2), 203-224.
  43. Villagrasa, P. J. R., Barrada, J. R., del Rio, E. F., & Koopmans, L. (2019). Assessing job performance using brief self-report scales: The case of the individual work performance questionnaire. Revista de psicología Del trabajo y de las organizaciones= Journal of work and organizational psychology, 35(3), 195-205.
  44. World Health Organization (2023). Coronavirus disease (COVID-19), https://www.who.int/health-topics/coronavirus#tab=tab_1
مطالعات مدیریت بحران
دوره 15، شماره 4
فصلنامه زمستان
آذر 1402
صفحه 65-92

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 30 مرداد 1402
  • تاریخ بازنگری: 08 آبان 1402
  • تاریخ پذیرش: 28 آبان 1402

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار