اصول و راهبرد مدیریت امام علی(ع) در حل بحران های سیاسی-اجتماعی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شهرضا، اصفهان، ایران.

2 استادیار گروه معارف اسلامی، دانشگاه علم و صنعت، تهران، ایران.

3 دانش آموخته کارشناسی ارشد رشته تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی شهرضا، اصفهان، ایران.

چکیده

 امروزه بیشتر دانشمندان به دنبال الگویی برای مدیریت بحران‌های سیاسی ـ اجتماعی هستند. از آنجا
که اصول و راهبردهای ارائه شده آنها اغلب خاستگاه غربی و غیر بومی دارد، با روش و سبک
مدیریتی ائمه معصومین (علیهم السلام) متفاوت است. این مقاله به دنبال پاسخ به این سؤال اصلی
است که اصول و راهبرد مدیریتی حضرت امام علی(ع) در حل بحران های سیاسی و اجتماعی زمان
خود چه بوده است. در این راستا فرضیه مقاله عبارت است از اینکه امام علی(ع) با مدیریت بر
قلوب و اصلاح رابطه خود با خود و خود با خدا و باتوجه به شرایط و موقعیت زمان با سبکی از
مدیریت آرام، متعادل و پیشگیرانه و مهارکننده به رفع بحران های سیاسی و اجتماعی زمان خود
پرداخته است. در این مقاله فرضیه یاد شده به انضمام اصول مدیریتی حضرت علی (ع) با استفاده از
روش توصیفی ـ تحلیلی و بر اساس بررسی اطلاعات کتابخانه‌ای و سخنان و سیره حضرت در
نهج البلاغه و تطبیق آن با نظریات موجود در مورد مدیریت بحران ثابت شده است

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. قرآن کریم
  2. نهج البلاغه
  3. ابن اعثم کوفی، خواجه احمد بن محمد (314ق). الفتوح، ترجمه احمد روحانی (1379). قم: دارالمهدی.
  4. پیشوایی، سیدمهدی (1393). تاریخ اسلام از سقیفه تا کربلا، قم: نشر معارف.
  5. تاجیک، محمدرضا (1379). مدیریت بحران: نقدی بر شیوه‌های تحلیل و تدبیر بحران در ایران، تهران: فرهنگ گفتمان
  6. جعفریان، رسول (1391). حیات سیاسی و فکری امامان شیعه، قم: نشر معارف
  7. جرداق،جرج ( 1386).امام علی(ع) صدای عدالت انسانی،مترجم سید هادی خسروشاهی،قم:موسسه انتشاراتی اما عصر (عج)
  8. دشتی، محمد (1383). ترجمه نهج البلاغه، قم: زهد.
  9. دینوری، ابوحنیفه احمد بن داود (1371). اخبارالطوال، ترجمه محمود مهدوی دامغانی، تهران: نشر نی
  10. طبری، محمدبن جریر (1375). تاریخ طبری، ترجمه ابوالقاسم پاینده، تهران: اساطیر
  11. فیاضی، محمد (1386). امام علی (علیه السلام) و احتجاج به حدیث غدیر، از کتاب مجموعه مقالات تاریخ امام معصوم، به کوشش یدالله حاجی زاده و محمدحسین دانش کیا، قم: نشر معارف.
  12. قاضی زاده، کاظم (1383). حکومت نامه امام علی (علیه السلام)، قم: نشر معارف
  13. مسعودی، ابوالحسن علی بن الحسین بن علی (1374). مروج الذهب و معادن الجواهر، ترجمه ابوالقاسم پاینده، تهران: اساطیر.
  14. مطهری، مرتضی (1391). جاذبه و دافعه امام علی (علیه السلام)، تهران: صدرا.
  15. مطهری، مرتضی (1390ج). سیری در سیره ائمه اطهار، تهران: صدرا.
  16. مفید، محمد بن محمد بن نعمان بغدادی (1367). الجمل، مترجم محمود مهدوی دامغانی، تهران: نشر نی.
  17. منقری، نصر بن مزاحم (1370). وقعه صفین، ترجمه پرویز اتابکی، تهران: انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی.
  18. هریسون، جفری و جان، کارون (1378). مدیریت استراتژیک، ترجمه بهروز قاسمی، تهران: آبتین.
  19. یعقوبی، احمد بن ابی یعقوب ابن واضح (1371). تاریخ یعقوبی، ترجمه محمدابراهیم آیتی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
  20. ابن ابی الحدید، عزّالدین عبدالحمید بن هبه الله (1378ق). شرح نهج البلاغه، بتحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، چاپ اول، مصر: دار احیاء الکتب العربیه.
  21. ابن اثیر، عزالدین ابوالحسن علی بن محمد (1364ق). النهایه فی غریب الحدیث و الأثر، قم: اسماعیلیان.
  22. ابن اثیر، عزالدین ابوالحسن علی بن محمد (1408ق)الکامل فى التاریخ. ، بیروت: داراحیاء التراث العربى.
  23. ابن اثیر، عزالدین ابوالحسن علی بن محمد(بى تا) اسد الغابة فی معرفة الصحابه، بیروت: داراحیاء التراث العربى.
  24. ابن عساکر، ابوالقاسم علی بن الحسن (1419ق). تاریخ مدینه دمشق، به تحقیق علی شیری، بیروت: دارالفکر.
  25. الدینورى، عبدالله ‏بن قتیبة (1382ق)الامامة والسیاسة. الثالثة، مصر:  شرکة مصطفى البابى الحلبى.
  26. بلاذری، ابوالحسن احمد ین یحیی (1394ق). انساب الاشراف، به تحقیق محمدباقر محمودی، چاپ اول، بیروت: انتشارات علمی مطبوعات.
  27. مجلسی، محمدباقر (1403 ق). بحارالانوار، بیروت: دارالاحیاء التراث.
  28. مسعودى ،على‏بن الحسین،(1409ق) مروج الذهب ومعادن الجوهر.  تحقیق محمد محى الدین عبدالحمید، بیروت:دارالمعرفة.
  29. مفید، ابوعبدالله محمد بن نعمان (1055ق). الاختصاص، به تصحیح علی اکبر غفاری، قم: جماعه المدرسین.
  30. مفید، محمد بن محمد بن نعمان بغدادی(1399ق). الارشاد فی معرفه حجج الله علی العباد، بیروت: مؤسسه الاعلی المطبوعات
  31. منقری، نصر بن مزاحم(1382ق)، وقعة الصفین، قم،  چاپ دوم، منشورات مکتبه بصیرتی
  32. یعقوبی،احمدبن ابى یعقوب(بى‏تا)  تاریخ یعقوبی، بیروت: دار صادر
  33. باقری، مصباح الهدی(1380)، «جنبه هایی از مدیریت بحران پیامبر اکرم» فصلنامه اندیشه صادق، شماره 3و 4
  34. بهروز لک، غلامرضا(1379).« تحلیلی جامعه‏شناختی از بحران‏های اجتماعی سیاسی حکومت علوی»، فصلنامه علوم سیاسی، شماره 11
  35. تولایی، روح الله (1379-1386). «مدیریت بحرن در سیره امیرالمؤمنین»، فصلنامه علمی ترویجی توسعه سازمانی پلیس، شماره 14
  36. دشتی، محمد (1380). «مدیریت بحران در حکومت حضرت علی (علیه السلام) »مجله دانش انتظامی، شماره 8.
  37. ستوده نیا، محمد رضا. جانی پور،محمد(1391).«الگوی مدیریت بحران‌های سیاسی –اجتماعی از منظر امیرالمومنین علی(ع»)، پژوهش نامه علوی، شماره دوم،صص52-27
  38. Franklin, B.2004, The Higher Education Crisis, Journal of Higher Education Outreach and engagement
  39. Mitroff, Ian I., Paul Shrivastava; and Ferdaus E. Udwadia; 1978, Effective Crisis Management; Academy of Management Executive Journal;; Vol. 1;
  40. Mitroff, I.I., Pearson, C. and Pauchant, T.C. (1992). Crisis management and strategic management: similarities, differences and challenges. In Shrivastava, P. (Ed.), “Advances in strategic Management, JAI Press, 8,
  41. Rudolph, Barbara; February; 1986 “Coping with catastrophe”; Time Journal ;;
مطالعات مدیریت بحران
دوره 15، شماره 2
فصلنامه تابستان
مرداد 1402
صفحه 27-60

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 01 اسفند 1402
  • تاریخ بازنگری: 02 اردیبهشت 1403
  • تاریخ پذیرش: 13 خرداد 1403

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار