ارزیابی چند معیاره از نقش محله محوری در چرخه مدیریت بحران (مطالعه موردی: محله بازارباش شهر ارومیه)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران.

2 استادیار، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران.

چکیده

امروزه مؤلفه‌های اجتماع محور جایگاه بسیار والایی در زمینه مدیریت بحران دارد چرا که در مواجه با بلایای گوناگون و کاهش خسارات ناشی از آنها، گذر از پارادایم سنتی مدیریت بحران که در آن تمرکز بر رویکرد فیزیکی و ساختاری بوده، به رویکرد نوین مدیریت بحران اجتماع‌محور صورت گرفته است. در این رویکرد به ابعاد اجتماعی مشارکت مردم در تصمیم سازی و پیاده سازی آنها توجه ویژه ای شده است. بهره‌گیری از سرمایه‌های اجتماعی، ظرفیت سازی محلی و توانمندسازی اجتماع در چگونگی رویارویی با بلایای مختلف مؤلفه‌های اساسی این رویکرد است. هدف اصلی طرح تحلیل وارزیابی کارکردهای محلات شهری در مواجهه با بحران های مختلف در شهر ارومیه می باشد.تحقیق حاضر تحلیلی و کاربردی است و روش جمع آوری اطلاعات بصورت کتابخانه ای و از پرسشنامه استفاده شده است. تحلیل و آنالیز کمی اطلاعات بر اساس مدل AHP با استفاده از نرم افزار Expert Choice و ARC GISصورت گرفته است.

نتایج حاصل از تحلیل داده ها نشان می دهد که زیر معیارهای مشارکت؛فضای مرکزی و ویژگی ساختمانی بیشترین تاثیر را در مواجهه با بحران دارند با توجه به جدول امتیاز نهایی معیارهای اصلی نتیجه میشود که این ساختار، ساختاری خوب و منسجم برای محله بازارباش ارومیه می باشد.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. پورمحمد، بهزاد؛ هوشمند مرودستی، محمدرضا،(1383)، بحران زمین لرزه و مدیریت آن، شماره68.
  2. حاجی پور، خلیل،(1385)، برنامه ریزی محله مبنا رهیافتی کارآمد در ایجاد مدیریت شهری پایدار، نشریه هنرهای زیبا، شماره26.
  3. حافظ نیا، محمدرضا، (1388)، مقدمه‌ای بر روش تحقیق در علوم انسانی، چاپ دوازدهم، تهران: نشر سمت.
  4. حمیدی، ملیحه،(1374)، نقش برنامه ریزی و طراحی شهری در کاهش خطرات و مدیریت بحران، طرح بسیج توان فنی کشور در بازسازی مناطق زلزله زده، تهران.
  5. دلاور، علی، (1385)، مبانی نظری و عملی پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی، انتشارات رشد، چاپ دوم،تهران.
  6. عبدالهی، مجید،(1394)، مدیریت بحران در نواحی شهری، تهران: انتشارات سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور.
  7. فیروزپور، آرمین، (1391)، مطالعه برای بهبود رویکرد محله محور به مدیریت بحران در شهر تهران (مورد مطالعه: زلزله)، پایان نامه کارشناسی ارشد، شهریور 1391.
  8. قدسی پور، حسن، (1387)، فرایند تحلیل سلسله مراتبی AHP ، چاپ ششم ، تهران، دانشگاه صنعتی امیر کبیر
  9. مدیرروستا، علی، (1397)، مدیریت بحران، فصلنامه علمی پژوهشی، تهران: دانشگاه صنعتی مالک اشتر.
  10. ناطق الهی، فریبرز،(1378)، مدیریت بحران زمین لرزه در ایران، تهران: پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله.
  11. Aberquez, I., Murshed, Z .(2006). Field Practitioners’ Handbook. Klong Luang, Pathumthani: Asian Disaster Preparedness Center (ADPC).
  12. Allen, Katrina (2006). "Community Based Disaster Preparedness and Climate Adaptation: Local Capacity Building in the Philippines", Disasters, 30(1), P.81-101.
  13. Blummer, M. (1985). The Rejuvenation of Community Studies: Neighbor, Networks and Policy Context, Harcourt Brace Jovanovich, New York.
  14. Buckle, P. , “ New Approaches to Assessing Vulnerability and Resilience”, Australian Journal of Emergency Management. Victoria: Emergency Management Australia, 2000, pp. 8-15.
  15. Longman (2013). Dictionary of Contemporary English British National Corpus.
  16. Nudell (1998). The Hand Book for Effective Emergency and Crisis  anagement, Lexington Books, USA.
  17. Patterson, Olivia; Fredrick Weil & Kavita Patel (2010). "The Role of Community Disaster Response: Conceptual Models", Springer, 29, P.127-141.
  18. Seege, M.; W. Sellnow & T.L. Ulmer (1998). "Communication, Organization and Crisis", Communication year book 2.
  19. Yodmani, S. (2000). Disaster Risk Management and Vulnerability Reduction: Protecting the Poor. Paper Presented at the Asia and Pacific Forum on Poverty Organized by the Asian Development Bank.
مطالعات مدیریت بحران
دوره 14، شماره 4
فصلنامه زمستان
فروردین 1402
صفحه 119-150

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 03 آبان 1401
  • تاریخ بازنگری: 09 بهمن 1401
  • تاریخ پذیرش: 30 فروردین 1402

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار