مدیریت جامع حوادث، بلایا، و بحرانها با تمرکز بر ابعاد چهارگانه وجودی انسان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

گروه فارماکولوژی و سم شناسی، دانشکده داروسازی، دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله عج

چکیده

کلان نگری و نگاه همه جانبه به موضوعات و جهان، گرچه از از ارکان اولیه شناخت در دین اسلام است، اما همواره یکی از حلقه های مفقوده زندگی بشر امروز در اندیشه، تفکر، برنامه ریزی، مدیریت و اجرا بوده است. برای رفع این نقیصه در مدیریت جامع، مانع و همه جانبه حوادث، بلایا و بحرانها، باید بر همه ابعاد وجودی انسان تمرکز نمود.
در این مقال، پس از بررسی ادبیات رایج مرتبط با حوادث، بلایا و بحرانها، به ماهیت وجودی انسان در چارچوب فطرت، دین و حکمت، پرداخته و سپس مطابق با آن، مخاطرات و تهدیدات گوناگون مورد دسته بندی کلی قرار گرفته و در نهایت به مدیریت آنها نیز اجمالا اشاره شده است. به عبارت دیگر، این مقاله با روش توصیفی تبیینی و با بهره گیری از مطالعات کتابخانه ای و منابع علمی انجام پذیرفته است.
براساس جهان بینی اسلامی و نیز بر مبنای بدیهیات عقلی، انسان دارای چهار بعد نباتی (جسمانی)، حیوانی (روانی)، انسانی (عقلانی) و الهی (روحانی) است و بنابراین، جامع ترین نظرگاه برای کشف، شناسایی، وزن دهی و اولویت بندی و نیز مدیریت مخاطرات و تهدیداتی که متوجه انسان است، بر ابعاد چهارگانه وجودی انسان متمرکز خواهد بود.
در مجموع، مدیریت حوادث، بلایا و بحرانها زمانی ارتقا می‌یابد که با شناخت دقیق تر و کامل تری از همه ابعاد وجودی انسان همراه شده و برای برطرف کردن نیازهای جسمی، خیالی، عقلی و قلبی او همزمان تلاش گردد.

کلیدواژه‌ها


  1. پورحیدری غلامرضا (1396)، ضرورت نگرش فراگیر و همه­جانبه به سلامت و نقش آن در مدیریت بلایا و بحران­ها،  هشتمین کنگره بین المللی سلامت در حوادث و بلایا، تهران، ایران.
  2. پورحیدری، غلامرضا (1398)، لزوم توجه به ابعاد چهارگانه سلامت انسان در مدیریت جامع حوادث و بلایا، نهمین کنگره بین المللی سلامت در حوادث و بلایا، تهران،https://civilica.com/doc/929359
  3. پورحیدری غلامرضا و همکاران (1400)، درسنامه داروسازی نظامی و شرایط اضطراری، انتشارات شناخت زندگی.
  4. حسینی بهشتی سیدمحمدحسین (1378)، شناخت از دیدگاه فطرت، انتشارات بقعه/روزنه.
  5. عبدالرحیمی محمد (1394)، جایگاه سلامت در دین اسلام و تبیین نقش قلب و عقل در سلامت معنوی، بصیرت و تربیت اسلامی، سال 12 شماره 32،  ص 74 تا 105.
  6. طاهرزاده اصغر (1388)، ادب خیال، عقل و قلب، انتشارات گروه فرهنگی المیزان.
  7. جوادی آملی عبدالله، (1384)، تفسیر انسان به انسان، چاپ هشتم، نشر اسراء ص 165
  8. جمعی از نویسندگان، (1397)، مبانی علوم انسانی اسلامی، انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) ص 145
  9. سادات حسینی، اعظم (1394)، هویت و ابعاد وجودی انسان در قرآن و احادیث، کنفرانس ملی چارسوی علوم انسانی، شیراز.
  10. پورحیدری، غلامرضا و خواجه آزاد، مجتبی (1400)، تطبیق سلامت معنوی با ابعاد چهارگانه وجودی انسان، طب و تزکیه. تابستان 1400.
  11. مجلسی محمدباقر (1372)، بحارالانوار، نشر دارالکتب الاسلامیه، جلد 78، ص 127
  12. پورحیدری غلامرضا و ولدبیگی برهان الدین (1391)، درسنامه مدیریت جامع بحران، انتشارات آرویج ایرانیان.
  13. ولدبیگی برهان الدین و پورحیدری غلامرضا (1392)، برنامه ریزی بحران، انتشارات آرویج ایرانیان.
  14. Poorheidari , G., Boojar, M., & Soltani, A. (2020). Interactive Model of Disaster risk & Disaster management: The Egg Model. Iranian Red Crescent Medical Journal, 22(8). https://doi.org/10.32592/ircmj.2020.22.8.27
  15. Mojtaba Khajeazad, Shoaleh Bigdeli, Bagher Larijani, Abdolhossein Khosropanah, Saeed Beheshti & Shahram Yazdani, (2020) Transcendent Philosophy of Medicine: A Deductive Synthesis According to the Transcendental Wisdom (Mulla Sadra School of Thought),  Journal of Religion and Health, DOI 10.1007/s10943-020-01012-9.