بررسی وضعیت مدیریت بحران در کتابخانه‌های عمومی شهرستان کاشان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه پیام نور، قم، ایران

2 کارشناس ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسی، نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، قم، ایران

چکیده

هدف اصلی این پژوهش بررسی وضعیت مدیریت بحران در کتابخانه‌های عمومی شهرستان کاشان است. پژوهش به روش پیمایشی تحلیلی صورت گرفته است. جامعه آماری این پژوهش شامل تمام کتابداران کتابخانه‌های عمومی نهادی و مشارکتی شهرستان کاشان است که در زمان گردآوری داده‌ها، 42 نفر بوده، و همه آنها مورد مطالعه قرارگرفته‌اند. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه محقق‌ساخته مدیریت بحران است که روایی آن برابر 0.713 و میزان پایایی آن با آلفای کرونباخ برابر0.895 محاسبه شد و مورد تأیید قرار گرفت. تجزیه وتحلیل داده‌ها از طریق نرم‌افزار20SPSS در دو سطح آمار توصیفی  و آمار استنباطی صورت گرفته است. نتایج تجزیه و تحلیل یافته­ها نشان می­دهد وضعیت کتابداران شهرستان کاشان در سه سطح مدیریت قبل، هنگام و پس از بحران در حد ضعیف است. هم‌چنین تحلیل رابطه وضعیت مدیریت بحران و سطوح آن با جنسیت کتابداران، تنها بین مدیریت قبل از بحران و جنسیت کتابداران رابطه معنی­دار مشاهده شد و درکل، رابطه معنی­داری بین جنسیت و وضعیت مدیریت بحران مشاهده نشد. هم‌چنین بین سابقه خدمت و وضعیت مدیریت بحران و سطوح آن نیز در افراد مورد مطالعه رابطه معنی­داری مشاهده نشد. نتایج بیانگر این است که وضعیت مدیریت بحران و سطوح آن از در کتابداران کتابخانه­های عمومی کاشان ضعیف است و هیچ­گونه رابطه­ای بین وضعیت مدیریت بحران و سطوح آن با سابقه خدمت و جنسیت کتابداران وجود ندارد. نتایج این پژوهش می­تواند با رفع نقاط ضعف مشاهده شده در سطوح مدیریت بحران کتابداران در جهت ایجاد آمادگی بیشتر آنها در رویارویی با بحران­های پیش­رو مؤثر واقع گردد. ازاین‌رو مقاله در تعیین وضعیت سطوح مدیریت بحران در کتابداران کتابخانه‌های عمومی شهرستان کاشان و تعیین رابطه جنسیت و سابقه خدمت کتابداران با وضعیت مدیریت بحران و سطوح آن است.

کلیدواژه‌ها


  1. اشمن، جان (1380)، برنامهریزی مقابله با حوادث در کتابخانهها و مراکز اطلاعرسانی، ترجمه مریم خسروی، تهران: مرکز اطلاعات و مدارک علمی ایران.
  2. بشیری، جواد و ذبیحی فریدیان، فاطمه (1396)، مدیریت بحران در کتابخانه‌ها، دانش‌شناسی، 10(93): 52 ـ 69.
  3. حسینی، مازیار (1387)، مدیریت بحران، تهران: مؤسسه نشرشهر.
  4. دیانی، محمدحسین(1381)، مقدمه‌ای بر آرشیو، مشهد: دانشگاه فردوسی.
  5. ذبیحی فریدیان، فاطمه و بشیری، جواد (1397)، ایمنی کتابخانه‌های تابعه سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، علوم و فناوری اطلاعات کشاورزی، 1(1): 47 ـ 60.
  6. رضایی، رقیه و شعبانی، احمد (1394)، بررسی میزان به‌کارگیری اصول مدیریت بحران براساس استانداردهای ارگونومی در کتابداران کتابخانه‌های دانشگاه اصفهان، همایش ملی ایمنی در کتابخانه‌ها، تهران. قابل یازیابی در:               http://civilica.com/doc/390201
  7. رودینی، عزیزالله (1381)، فرایند مدیریت برای توسعه ایمنی و آمادگی در مقابل سوانح، اولین همایش علمی تحقیقی مدیریت امداد و نجات، تهران: موسسه آموزش عالی علمی ـ کاربردی هلال ایران.
  8. سعیدی‌مهر، سعید؛ گراوندی، سحر؛ صاحب الزمانی، محمد و محمدی، محمدجواد (1393)، تأثیر آموزش مدیریت بحران بر میزان آگاهی پرستاران در مدیریت شرایط بحران، مجله دانشگاه علم پزشکی تربت حیدریه، 2(4): 46 ـ 52.
  9. شاکری، صدیقه (1392)، نقد کتاب مدیریت بحران در آرشیوها، کتابخانه‌ها و موزه‌ها، کتاب ماه کلیات، 16(5): 60 ـ 63.
  10. فرهودی، فائزه (1396)، تأثیر ویژگیهای جمعیت‌شناختی مدیران بر اجرای اصول مدیریت بحران در کتابخانه‌های دانشگاه‌های ایران، دانش‌شناسی، 11(40): 25 ـ 34.
  11. مازور، گرهارد (1367)، بحران چیست و چه وقت بروز می‌کند، ترجمه عبدالحسین آذرنگ. کیهان فرهنگی، 5(51): 20 ـ 23.
  12. محسنیان، سمیه سادات (1388)، مدیریت بحران در آرشیوها و موزه‌ها، گنجینه اسناد، 19(2): 69 ـ 86.
  13. محمداسماعیل، صدیقه و ناصحی‌اسکوئی، ماهرخ (1393)، کتابخانه‌ها و مدیریت بحران (مطالعه موردی: کتابخانه‌های دانشگاه‌های علوم پزشکی تابعه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مستقر در شهر تهران)، مدیریت اطلاعات سلامت، 11(6): 699 ـ 711.
  14. مقصودی، آرزو؛ زارعی، هاجر و سیدعلوی، سیدمحمد (1393). سنجش و ارزیابی وضعیت ایمنی در کتابخانه‌های دانشگاهی شهرتهران، مطالعات مدیریت شهری، 16: 81 ـ 96.
  15. میرحسینی، زهره و تقی‌چیذری، مهشید (1389). مطالعه تطبیقی شرایط ایمنی کتابخانه‌های عمومی وابسته به سازمان فرهنگی هنری شهرداری و نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در شهرتهران، تحقیقات اطلاع‌رسانی و کتابخانه‌های عمومی‌، 16(63): 151 ـ182.
  16. نصیری‌پور، اشکان؛ رئیسی، پوران و محبوبی، محمد (1386)، مطالعه میزان آمادگی بیمارستانهای مرزی استان کرمانشاه در رویارویی بابحران‌های مرزی، مدیریت سلامت، 10(28): 41 ـ 74.
  17. یاراحمدی خراسانی، مهدی (1386)، بحران، واقعیتی جدایی‌ناپذیر از ماهیت درونی سازمانها، اطلاع رسانی انجمن مدیریت ایران، 11(102): 43 ـ 47.