نقش بسیج مساجد و محلات در کنترل بحران اشاعه سلفی‌گری مذهبی در شهر سنندج

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه جامع امام حسین (علیه السلام)

2 پژوهشگر دانشگاه جامع امام حسین (علیه السلام)

3 دانش آموخته کارشناسی ارشد مدیریت بحران دانشگاه جامع امام حسین (علیه السلام)

چکیده

از آنجا که موضوع سلفی‌گری، هویت دینی و ارزشی جوانان و نوجوانان شهر سنندج را مورد تهدید قرار داده است، نقش مراکز و متولیان مساجد ازجمله بسیج مساجد و محلات، درمقابله با این نحله انحرافی پررنگ می‌شود. بنیانگذار این اندیشه ابن­تیمیه است که تفکر او از قرن هفتم تا قرن سیزدهم به­فراموشی سپرده شد، ولی کمتر از یک قرن است که این تفکر مجدد در جامعه اسلامی مطرح شده، اما همواره مورد مخالفت اندیشمندان مذاهب اسلامی قرار گرفته است. به­همین سبب این پژوهش، باعنوان نقش بسیج مساجد و محلات در کنترل اشاعه سلفی‌گری مذهبی در شهر سنندج و با هدف کاربردی و به­روش توصیفی ـ تحلیلی و به­طریق پیمایشی به اجرا درآمده است. این تحقیق با نمونه آماری 155 نفری، به بررسی نقش بسیج مساجد و محلات در کنترل اشاعه سلفی‌گری مذهبی در شهر سنندج، با تدوین پرسشنامه محقق‌ساخته پرداخته که در آن سه متغیر مستقل نقش "برنامه‌های بسیج مساجد و محلات"، "نقش مجریان بسیج و متولیان مساجد" و "نقش ماموستایان و روحانیون" مورد بررسی قرار گرفت و با استفاده از آزمون تی ـ تست وان جامعه سنجیده شد. نتایج تحقیق نشانگر آن است که هر سه فرضیه اثبات و نقش آنها در کنترل بحران سلفی‌گری مذهبی در شهر سنندج مؤثر واقع شده است.

کلیدواژه‌ها


قرآنمجید.
اخلاقی نیا، مهدی (1389)، راهبردهای نوین اسلام میانه در مصر، فصلنامه جهان اسلام،   ش 43.
ادیبی، علیرضا و داودی دهاقانی، ابراهیم (1396)، تأثیر فعالیت گروه‌های وهابی و تکفیری بر امنیت عمومی شهر سنندج، فصلنامه پژوهش‌های اطلاعاتی و جنایی، سال دوازدهم، شماره دوم.
استان کردستان در یک نگاه (1388)، دفتر هماهنگی امور اقتصادی استان کردستان.
امام خامنه­ای، سیدعلی (1372)، بیانات، روزنامه جمهورى اسلامى، 22 مرداد 1372: 3.
امام خامنه­ای، سیدعلی (1377)، بیانات، در دیدار با فرماندهان نیروى مقاومت بسیج، 22 تیر 1377.
امام خامنه­ای، سیدعلی (1393)، بیانات، در مورد تبیین سلفیت.
امام خامنه­ای، سیدعلی (1389)، بیانات، در باب اهمیت امامان جماعت.
ترابی، یوسف و یوسفعلی مجیدی (1393)، مدیریت شکاف قومی در کردستان جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه پژوهش‌های راهبردی سیاست، سال سوم، شماره 11.
حافظ نیا، محمد رضا (1385)، تاثیر خودگردانی کردهای شمال عراق بر کشورهای همسایه، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره 83.
حیدری، محمدشریف (1387)، سلفی‌گری نوین در تقابل با راهبرد وحدت اسلامی، فصلنامه طلوع، سال هشتم، شماره 27: 144 ـ 121.
حسینی، حسین (1385)، بحران چیست و چگونه تعریف می‌شود، فصلنامه امنیت، شماره 1 و 2.
امام خمینی، روح الله، بسیج از دیدگاه امام خمینی(ره) : 32 .
روحی، نبی‌الله (1394)، مبانی اعتقادی تروریسم تکفیری، فصلنامه آفاق امنیت، سال هفتم، شماره 23. 
سعادت، علی و همکاران (1394)، تأثیر فعالیت‌های گروه‌های تکفیری بر امنیت شهروندان در استان کردستان، فصلنامه پژوهش‌های اطلاعاتی و جنایی، سال 12، شماره اول.
شعبانی، ناصر (1385)، توسعه و پدافند داخلی با رویکرد انتظامی، تهران: دانشکده علوم انتظامی ناجا، معاونت آموزش.
شیخ عطار (1382)، کردها و قدرت‌های فرامنطقه‌ای، تهران: مجمع تشخیص مصلحت نظام، مرکز تحقیقات استراتژیک، معاونت سیاسی خارجی و روابط بین الملل.
صبری، ایوب (1393)، تاریخ وهابیت، از آغاز تا ظهور خشونت، تهران: مؤسسه فرهنگی علمی نشرساز گستر.
طاهری خنکداری، محمد؛ توسلی رکن­آبادی، مجید (1395)، سنت­گرایی و نقد اسلام­گرایی سلفی، مجله مطالعات راهبردی، شماره 74.
عابدی، اکبر و همکاران (1395)، آشنایی با جریان‌های سلفی ـ تکفیری، تهران: مرکز باقرالعلوم سپاه.
علیزاده موسوی، سید مهدی (1391)، سلفی‌گری و وهابیت، جلد اول، قم: دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم.
فقیهی، علی اصغر (1392)، وهابیان، تهران: انتشارات صبا.
قراگزلو، محمد (1386)، ظهور و سقوط بنیاد گرایی، تهران: قصیده سرا.
مهاجرنیا، محسن (1395)، جریان شناسی تفکر سیاسی در جهان اسلام، تهران: پژوهشکده فرهنگ و اندیشه‌های اسلامی.
نادری، منصور (1395)، مقدمه‌ای بر بنیان‌های نظری سلفی‌گری، تهران: نشر امید، مؤسسه فرهنگی امید.
آزاده، اعظم؛  بقالی، هاوژین (1391)، مجله مطالعات اجتماعی ایران، دوره ششم.
فرمانیان،  مهدی (1393)، درآمدی بر پراکندگی سلفی‌گری و وهابیت در جهان، قم: مؤسسه مطالعات بنیان دینی.