رخدادهای سال 1388 و امنیت هستی‌‌شناختی در جمهوری اسلامی ایران (حوادث پس از انتخابات دوره دهم ریاست جمهوری)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد علوم سیاسی دانشگاه شهید باهنر کرمان

2 استادیار علوم سیاسی دانشگاه شهید باهنر کرمان

3 دانشیار علوم سیاسی دانشگاه شهید باهنر کرمان

چکیده

امنیت فیزیکی تنها امنیت مورد نیاز دولتها نیست بلکه تأمین امنیت ‌‌هستی‌شناسانه نیز برای دولتها ضروری به نظر می‌‌رسد. انقلاب فناوری اطلاعات و ارتباطات که ارمغان عصرجدید است، امنیت "خود" را مورد تهدید قرار داده، از این‌رو پژوهشها در این حوزه‌‌ها باید مورد توجه دولتها قرار گیرد. این پژوهش با استفاده از رویکرد نظری امنیت هستی‌‌شناختی گیدنز و روش توصیفی تحلیلی ضمن تشریح مفهوم بحران و بحرانهای جمهوری اسلامی ایران به بررسی تهدیدهای هویتی حوادث پس از انتخابات دوره دهم ریاست جمهوری با رویکرد امنیت هستی‌‌شناختی گیدنز می‌‌پردازد و می‌‌کوشد به این سؤال پاسخ دهد که چرا تهدیدهای فتنه سال 1388 موفقیت چندانی نداشت. ترس از تغییر و تحول هویتی یا به عبارتی دیگر حفظ امنیت هستی‌‌شناختی که با مؤلفه‌‌های اسلامی ‌‌ـ ‌‌ایرانی عجین شده بود، عامل اصلی عدم موفقیت تهدیدهای این وضعیت بحرانی است. هم‌‌چنین در مسئله مواجهه با رهبران فتنه با رویکرد مناقشات پایدار امنیت هستی‌‌شناختی روشن می‌‌شود تا وقتی نظام اعتماد پایه اطمینان بخش اولیه به وجود نیاید، این مناقشه پایدار خواهد بود. یافته اصلی پژوهش نشان داده تا وقتی هویت و خود انقلاب اسلامی در باورها، اعتقادات و ارزشهای اسلامی ایرانی ریشه دارد، بقای جمهوری اسلامی تضمین خواهد بود.

کلیدواژه‌ها


  1. 1. ابوالحسنی، سیدرحیم (1387). مؤلفه‌‌های هویت ملی با رویکرد پژوهشی. فصلنامه سیاست. مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران. دوره 38. ش 4.

    2. اشرافی، مرتضی (1394). بررسی زمینه‌‌ها، علل و امکان وقوع انقلاب رنگی در ایران. فصلنامه مطالعات انقلاب اسلامی. س دوازدهم. ش 40.

    3. امیری، عبدالرضا (1391). مطالعه فرایند و متغیرهای مؤثر بر امنیتی شدن بحرانهای اجتماعی ایران. فصلنامه مطالعات مدیریت انتظامی. س هفتم. ش 2.

    4. امامی، احمد. آثار و پیامدهای فتنه 88 در داخل و خارج کشور. (9/10/1391). خبرگزاری فارس.

    http://www.farsnews.com/printable.php?nn=1391100200057. تاریخ دسترسی: 25/8/1396.

    5. احمدی، بابک (1377). مدرنیته و نقش انتقادی. تهران: نشر مرکز.

    6. احمدی، حمید و دیگران (1383). ایران: هویت، ملیت، قومیت. تهران: مؤسسه تحقیقات و توسعه علوم انسانی.

    7. آشنا، حسام‌‌الدین؛ روحانی، محمدرضا (1389). هویت فرهنگی ایرانیان از رویکردهای نظری تا مؤلفه‌‌های بنیادی. فصلنامه تحقیقات فرهنگی. دوره سوم. ش 4.

    8. بیگلری، محمد (1388). بررسی تطبیقی برخی شاخصهای جنگ نرم با اهداف جنبش سبز. فصلنامه مطالعات دفاعی و امنیتی. ش 5.

    1. تاجیک، محمدرضا (1384). مدیریت بحران. تهران: فرهنگ گفتمان.

    10. حافظ‌‌نیا، محمدرضا (1385). مقدمه‌‌ای بر روش تحقیق در علوم انسانی. تهران: انتشارات سمت.

    11. حسینی، سیدحسین (1385). بحران چیست و چگونه تعریف می‌‌شود. فصلنامه امنیت. س پنجم. ش 1و2.

    12. حاجیانی، ابراهیم (1388). هویت ملی ایرانیان، مبانی و مؤلفه‌‌ها. فصلنامه پژوهشنامه مرکز تحقیقات استراتژیک. ش 49.

    13. خاکی، غلامرضا (1378). روش تحقیق با رویکرد پایان‌‌نامه‌‌نویسی. تهران: مرکز تحقیقات علمی کشور با همکاری کانون فرهنگی انتشاراتی درایت.

    14. خمینی، روح‌‌الله (1361). صحیفه نور. ج 17. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌‌خمینی (ره).

    15. خمینی، روح‌‌الله (1357). صحیفه نور. ج 6. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌‌خمینی (ره).

    16. خامنه‌‌ای، سیدعلی (1388). بیانات در دیدار با نمایندگان نامزدهای انتخابات دور دهم ریاست جمهوری. 26/3/1388. دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌‌الله العظمی خامنه‌‌ای http://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=7181. تاریخ دسترسی: 25/8/1396.

    17. دهقانی‌‌فیروزآبادی، سیدجلال؛ وهاب‌‌پور، پیمان (1391). امنیت هستی‌‌شناختی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران. تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.

    18. دهقانی‌‌فیروزآبادی، سیدجلال؛ نوری، وحید (1391). امنیت هستی‌‌شناختی در سیاست خارجی دوران اصول‌‌گرایی. فصلنامه مطالعات راهبردی. س پانزدهم. ش سوم. ش مسلسل 57.

    19. دوئرتی، جیمز و فالتزگراف (1372). نظریه‌‌هاى متعارض در روابط بین‌‌الملل. ترجمه علیرضا طیب و وحید بزرگی. تهران: نشر قومس.

    20. رستمی، فرزاد؛ غلامی‌‌حسن‌‌آبادی، مسلم (1394). امنیت هستی‌‌شناختی و استمرار مناقشه هسته‌‌ای ایران و غرب. فصلنامه سیاست جهانی. دوره چهارم. ش 1.

    21. ربیعی، علی (1386). بحرانهای اجتماعی ایران امروز. مجله جامعه‌‌شناسی ایران.
     س هشتم. ش 3.

    22. ربیعی، علی (1387). رسانه‌‌های نوین و بحران هویت. فصلنامه مطالعات ملی.
    س نهم. ش 4.

    23. رجایی، فرهنگ (1382). مشکله هویت ایرانیان عصر امروز؛ ایفای نقش در عصر یک تمدن و چند فرهنگ. تهران: نشر نی.

    24. روح‌‌الامینی، محمود و دیگران (1379). میزگرد فرهنگ و هویت ایرانی فرصتها و چالش‌‌ها. فصلنامه مطالعات ملی. ش 4.

    25. زرگوش‌‌نسب، عبدالجبار (1389). شورشیان سبز بین بغی و محاربه. فصلنامه معرفت. س نوزدهم. ش 153.

    26. روزنا، جیمز (1382). جهان آشوب‌‌زده. ترجمه علیرضا طیب. تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.

    27. شیرودی، مرتضی (1388). جنبش اجتماعی یا انقلاب مخملی: مروری بر رخداداهای پس از انتخابات. ش 98.

    28. شیرودی، مرتضی (1389). کاربرد الگوی جنبش اجتماعی انقلاب رنگی و فرارنگی در تحلیل حوادث پس از انتخابات دور دهم ریاست جمهوری. فصلنامه معرفت. س‌نوزدهم. ش 153.

    29. شیخاوندی، داور (1380). ناسیونالیسم و هویت ایرانی. تهران: مرکز بازشناسی اسلام و ایران.

    30. شریعتمداری، حسین (1390). خدا سایه کلینتون را کم نکند. روزنامه کیهان. 7/8/1390.

    31. طاهری، ابوالقاسم؛ کریمی‌‌فرد، حسین (1391). هویت ملی و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران. فصلنامه علوم سیاسی و روابط بین‌‌الملل. دوره 5. ش 18.

    32. عالم، عبدالرحمن (1381). بنیادهای علم سیاست. چ نهم. تهران: نشر نی.

    33. عشقی، لیلی (1379). زمانی غیر زمانها، امام، شیعه و ایران. ترجمه احمد نقیب‌‌زاده. تهران: مرکز بازشناسی اسلام و ایران.

    34. فضائلی، مهدی. چرایی و چگونگی حصر سران فتنه. خبرگزاری فارس 7/10/1393.

    http://www.farsnews.com/printable.php?nn=13931007000960. تاریخ دسترسی: 9/9/1396.

    35. کوثری، محمدمهدی (1394). نقشه راه؛ 88 قطعه از بیانات رهبری درباره نقش بصیرت در فتنه. تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.

    36. کردوانی، پرویز (1382). نقش عوامل طبیعی در زندگی اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مردم ایران. فصلنامه پژوهش فرهنگی. دوره 8. ش 8.

    37. گل‌‌محمدی، احمد (1381). جهانی شدن، فرهنگ و هویت. تهران: نشر نی.

    38. گیدنز، آنتونی (1393). تجدد و تشخص: جامعه و هویت شخصی در عصرجدید. ترجمه علیرضا موفقیان. چ دهم. تهران: نشر نی.

    39. گیدنز، آنتونی (1387). تجدد و تشخص؛ جامعه و هویت شخصی در عصرجدید. ترجمه ناصر موفقیان. تهران: نشر نی.

    40. گرهارت، مازور (1367). بحران چیست و چه وقت بروز می‌‌کند. ترجمه عبدالحسین آذرنگ. کیهان فرهنگی. ش 51.

    41. گروه سیاسی مشرق. آثار و تبعات ده‌گانه فتنه 88 بر جمهوری اسلامی ایران. سایت مشرق نیوز. 9/9/1394. https://www.mashreghnews.ir. تاریخ دسترسی: 25/8/1396.

    42. مک‌‌کارتی، شاون (1381). نقش اطلاعات در مدیریت بحران. ترجمه محمدرضا تاجیک. تهران: مرکز بررسیهای استراتژیک.

    43. مشتاقی، الله‌‌کرم. بررسی بیانیه‌‌های 18 گانه میرحسین موسوی در فتنه 88. شبکه اطلاع‌‌رسانی راه دانا 9/10/1395. http://www.dana.ir . تاریخ دسترسی: 1/9/1396.

    44. ناظمی، مهدی؛ سراج، رضا؛ سلیمانی، محمد (1395). نقش بسیج دانشجویی در مدیریت بحرانهای سیاسی (مطالعه موردی انتخابات دوره دهم ریاست جمهوری. فصلنامه مدیریت بحران. س 8. ش 28.

    45. نوذری، حسین‌‌علی (1384). بحرانها و تهدیدهای اجتماعی؛ تحلیل پارادیمی در خصوص رویکردها، برداشت‌‌ها و نظریه‌‌های جدید، پیرامون مفهوم بحران. فصلنامه رفاه اجتماعی. دوره 4. ش 16.

    46. نفیسی، رسول (1379). فرهنگ سیاسی و هویت ملی. فصلنامه مطالعات ملی. ش 5.

    47. نوروزی، محمدجواد (1389). نشانوراه‌‌های جمهوری اسلامی ایران. دو فصلنامه معرفت سیاسی. س دوم. ش 3.

    48. واعظی، منصور. انتشار متن کامل سند ملی مؤلفه‌‌های هویت ملی ایرانیان برای نخستین‌بار. خبرگزاری فارس21/3/87

    . http://www.farsnews.com/newstext.php?nn =8703210418. تاریخ دسترسی: 20/8/1396.

    49. هرسیچ، حسین؛ تویسرکانی، مجتبی (1389). تأثیر مؤلفه‌‌های هویت‌‌ساز ایرانی بر  قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران.فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران. س 3. ش 1 (پیاپی 9).

    50. یوسفی، علی (1380). روابط بین قومی و تأثیر آن بر هویت ملی اقوام در ایران. فصلنامه مطالعات ملی. س دوم. ش 4 (پیاپی 8).