نقش رسانه ملی در مدیریت بحرانهای ناشی از مخاطرات طبیعی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

کربمخان خیابان آبان جنوبی کوچه واعظی پلاک 9

چکیده

آسیبهای برجای مانده از بحرانهای طبیعی؛ نیازمند رسیدگی واطلاع رسانی پردامنه ومستمر برای رفع آسیبها و رسیدگی به آسیب دیدگان است. رسانه ملی ، کارگزاران و اصحاب آن، می‌توانند پل ارتباطی مؤثری بین مردم و مسئولان برای کاهش آسیبها و یا رفع صدمات پس بلایای طبیعی باشند. چنانچه رسانه بر اساس واقعیت‌های جامعه در قبل، حین و پس از بحران‌های طبیعی به طور مستمر هوشیارانه و کارآمد باشد و با شناخت کافی از بحران‌های ناشی از حوادث طبیعی به بررسی و نقد کارشناسانه از آن بپردازد، می‌تواند ضمن ارتقای سطح دانش پیامگیران در جامعه ، نسبت به افزایش ایمنی در برابر حوادث طبیعی موثر باشد و در فرایند مدیریت بحران و مراحل آن از جمله آمادگی، پیشگیری، مقابله، بازسازی و بازتوانی در کنار مردم و دولت باشد. مقاله حاضر محصول پژوهشی درخصوص پوشش خبری رسانه ملی در بحرانهای طبیعی و آسیبهای پس از آن در 5 سال گذشته در کشور ایران می باشد.
هدف مقاله ، شناخت کارآمدی عملکرد رسانه ملی در حین بحران و پس از آن است. این پژوهش با روش تحلیل محتوی با شکل تحلیل محتوی استنباطی با دو تکنیک مقوله ای و ارزیابی انجام شده است. جامعه آماری کلیه پیامها واخبار مرتبط با بحرانها و بلایای طبیعی است که در این پژوهش یک دوره پنج ساله مبنای انتخاب نمونه ها بوده است.روش نمونه گیری، روش نمونه گیری نا احتمالی با تکنیک هدفمند بوده است.
در بررسی بعمل آمده، حاصل نشان داد که رسانه ملی با برجسته سازی رخدادها، پوشش دهنده رخدادهای طبیعی به شکل گزارشگری تشریحی و ترغیب کننده مردم برای امداد رسانی به آسیب دیدگان می باشد.

کلیدواژه‌ها


  1. آقایی، سجاد (۱۳۸۶). "نقد و بررسی نظریه‌های مطرح درباره نقش رسانه‌ها در مدیریت بحران." پژوهش‌های ارتباطی ۵۶. ص ۷-۲۸
  2. امیدوار، بابک؛ کامران امامی؛ هانیه خدایی و حسین حکمتی فر (1394) سیستمهای پیش بینی هشدار سیلاب و نقش آن در مدیریت بحران، اولین کنفرانس بین المللی مدیریت جامع بحران در حوادث غیرمترقبه، تهران، شرکت کیفیت ترویج
  3. تاجیک، رحیم (۱۳۸۶). "رسانه‌ها و بحران در عصر فرا واقعیت." پژوهش‌های ارتباطی ۵۶. ص ۶۹ - ۹۴
  4. تانکارد، جیمز و سورین، ورنر (1386)؛ نظریه‌های ارتباطات، علیرضا دهقان، تهران، انتشارات دانشگاه تهران،  چاپ سوم، ص 450 و 451
  5. جبلی، ناهید. (۱۳۸۰). تأثیر اطلاع‌رسانی بر فرآیند تصمیم‌گیری مدیران فرهنگی. نقش اطلاع‌رسانی در توسعه فرهنگی. تهران، خانه کتاب. ص ۵۳ – ۵۸.
  6. حسنی، نعمت‌الله؛ پیمان کلبعلیان؛ صادق پرتانی و علیرضا احمدی (1392) اصول سازماندهی مدیریت بحران با رویکرد خطرپذیری سیلاب‌دشت در مدیریت سیلاب، سومین کنفرانس بین‌المللی مدیریت جامع بحران در حوادث غیرمترقبه، تهران، شرکت کیفیت ترویج
  7.  ساروخانی، باقر(1368)، جامعه‌شناسی وسایل ارتباط‌جمعی، انتشارات اطلاعات، ص 87 و 88
  8. شهری‌باف، جعفر (1378). تاریخ اجتماعی ایران در قرن 13، ج 6، مؤسسه فرهنگی رسا، چاپ سوم، ص 277
  9. کریمی، سعید(1382)، رسانه‌ها و راه‌های تقویت مشارکت مردم در صحنه‌های سیاسی و اجتماعی، قم، بوستان کتاب،  چاپ اول، ص 122 و 124
  10. میتروف، ایان، (1388)، رهبری بحران، ترجمة اسماعیل حین پور، تهران: دانشگاه جامع امام حسین، ص 288.
  11. مهدوی‌نیا، جعفر (1393) بحران سیل و دستورالعمل اقدامات شریط اضطراری(EAP)، مطالعه موردی حوضه سد شفارود، هشتمین سمینار بین المللی مهندسی رودخانه، اهواز، دانشگاه شهید چمران اهواز
  12.  معتمدنژاد، کاظم(1385)، وسایل ارتباط‌جمعی، تهران، دانشگاه علامه طباطبایی،  چاپ پنجم، جلد اول ص 5.
  13. نقیب السادات، سید رضا (1381)، معیارهای صلح‌آمیز گزینشگری خبر برای پخش در عرصه‌های بین‌المللی، همایش خبر گزاریها و صلح
  14. نهازی، غلامحسین (1390)، نقش صداوسیما در مدیریت بحران‌های طبیعی و ارائه راهبردهای مدیریت بحران، دانشگاه عالی دفاع ملی  صفحات 299 و 300.
  15. هاشمی پطرودی سید حمید، جعفرنژاد احمد، صادقی مقدم محمدرضا، صفری حسین (1396) چالش‌های حاکمیت شبکۀ مدیریت بحران (مطالعۀ موردی: شهر تهران)، مقاله 2، دوره 9، شماره 3، 379-402.
  16. هیوارد، سوزان(1381). مفاهیم کلیدی در مطالعات سینمایی، ترجمه: فتاح محمدی، نشر هزاره سوم.
  17.  هوسمن، کارل، (1375). حرمت حریم خصوصی در برابر حق مردم به آگاهی از رویدادها، ترجمة داوود حیدری، فصلنامه رسانه، سال هفتم، ش 3، ص 146.
  18. بی نا(1393)، مخاطرات طبیعی و انواع آن،http://www.asemankafinet.ir/post/91
  19.  رضاییان، (1387)، http://jamejamonline.ir/Online
  20. Rain, R. Engstrom, C. Ludlow, S. Antos, Accra Ghana (2014) A City Vulnerable to Flooding and Drought-Induced Migration. Case study prepared for Cities and Climate Change: Global Report on Human Settlements, pp 1–21
  21. Dominick, J. R. (1996). The Dynamics of Mass Communication. New York, McGrawHill.
  22. McGranahan, Urban transitions and the spatial displacement of environmental burdens, in: P.J. Marcotullio, G. McGranahan (Eds.) , (2007) Scaling Urban Environmental Challenges: From Local to Global And Back, Earthscan, London.
  23. Pauleit S, Duhme F. (2011) Assessing the environmental performance of land cover types for urban planning. In: Landscape and urban planning. 52: 1-20
  24. Piotrowski ,C & ,.Armstrong ,T(.1998.)Mass Media Preferences in Disaster :A Study of Hurricane Danny .Social Behavior and Personality, 26(4), 16 - 34.
  25. Rosenkranz Tim (2016) Becoming entrepreneurial: Crisis, ethics and marketization in the field of travel journalism, 54, 54-65.
  26. Sood, R., Stockdale, G., & Rogers, E. M. (1987). How the news media operate in natural disasters. Journal of Communication, 37(3), 27-41
  27. Tingsanchali T, Keokhumcheng Y. (2014) Flood damage functions for surrounding area of Second Bangkok International Airport, Proceedings, International Symposium on Urban Safety of Mega Cities in Asia, Phuket, Thailand, November, p. 291-300.
  28. Tingsanchali T. (2014) Flood disaster and risk management, Invited Paper,Proceedings, 1st EIT International conference on water resources engineering, Petchaburi, Thailand, August, p. 15-24.