بررسی مشارکت گروه‌های مردمی در مدیریت بحران‌کرونا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه مدیریت بحران، دانشگاه جامع امام حسین(ع)، تهران، ایران

2 نویسنده مسئول: کارشناس ارشد مدیریت بحران، دانشکده علوم اجتماعی و فرهنگی، دانشگاه امام حسین (ع)، تهران، ایران

چکیده

مشارکت مردم در مقاطع حساس انقلاب اسلامی همواره مفید و مؤثر بوده است. در بسیاری از بحران‌ها، مشارکت مردمی موجب کاهش قابل‌توجه خسارات و هزینه‌ها بوده و هرجا که به ظرفیت‌های عظیم مردمی توجه نشده مدیریت بحران هزینه‌بر و دشوار بوده است. در این پژوهش، به بررسی نحوه مشارکت مردم در مدیریت بحران‌های طبیعی پرداخته‌ایم. به این منظور با روش پیمایش از پرسشنامه برای توصیف مشارکت جامعه آماری مشارکت‌کنندگان در جبهه مردمی مقابله با کرونا استفاده شده است. توزیع پرسشنامه میان مشارکت‌کنندگان در مقابله با بحران بوده و برای ارزیابی نظرات و دیدگاه‌های آنان نسبت به کنش جبه‌های که در این زمینه صورت گرفته است. بررسی نتایج پرسشنامه‌ها نشان می‌دهد که حضور گروه‌های مردمی در مدیریت بحران کرونا قابل‌توجه، چشمگیر و مؤثر بوده و نه‌تنها نمی‌توان این مشارکت را نادیده گرفت بلکه دولت به‌سادگی می‌تواند با انجام اقداماتی حضور گروه‌های مردمی را از لحاظ کمی و کیفی تا حد قابل‌توجهی ارتقا دهد.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. استوار ایزدخواه، یاسمن (1389). زنان و بلایای طبیعی: آسیب‌پذیر در سوانح یا توانمند در مدیریت بحران. فصلنامه علمی امداد و نجات، دوره(2)، صفحات.
  2. انگناس، گاس و میتراف ایان (1381). مدیریت بحران پیش از روی دادن: آنچه هر رئیس و مدیری می‌بایست درباره مدیریت بحران بداند (ترجمه محمود توتونچیان). تهران: موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی.
  3. بشیریه، حسین (1376). جامعه‌شناسی نـقش نـیروهای اجـتماعی در زنـدگی سـیاسی. تهران: نشر نی.
  4. پورمحمد، بهزاد و هوشمند مرودستی، محمدرضا (1383). بحران زمین‌لرزه و مدیریت آن. نام مجله، دوره و شماره، صفحات.
  5. پیروزیان، امیر (1385). اصول مدیریتی در بحران. تهران: انتشارات دی.
  6. جوادی آملی، عبدالله (1381). صورت و سیرت انسان در قرآن. قم: اسرا.
  7. جهانگیری، نام؛ شهرت، نام؛ و شهرت نویسنده پایانی، نام (1389). بررسی میزان مشارکت مردم در مقابله با بلایای طبیعی در استان خوزستان: دیدگاه‌های مسئولین زمستان. نشریه امداد و نجات پژوهشکده علوم پزشکی جهاد دانشگاهی، دوره(شماره)، 21-11.
  8. حبیبی، کیومرث؛ نام؛ شهرت، نام؛ و شهرت نویسنده پایانی، نام (1388). آسیب‌پذیری شهری و GIS. تهران: دانشگاه امام حسین (ع) و پژوهشکده پیامبر اعظم.
  9. خامنه‌ای، آیت‌الله سید علی (12/04/1398). بیانات در دیدار کارگزاران حج.
  10. خامنه‌ای، آیت‌الله سید علی (22/11/1397). بیانات گام دوم انقلاب اسلامی.
  11. خامنه‌ای، آیت‌الله سید علی (29/11/1396). بیانات در دیدار مردم آذربایجان شرقی.
  12. خسروپناه، عبدالحسین (1399). جبهه‌سازی حلقه میان شبکه‌سازی و گفتمان‌سازی. ماهنامه پاسدار اسلام، 40(465)، 52-؟؟؟.
  13. راش، مایک (1377). جامعه و سیاست. تهران: سمت.
  14. رحیمی، ابراهیم (1397). بررسى میزان اهمیت و اولویت‌بندی ابعاد مدیریت بحران از دیدگاه کارکنان. فصلنامه دانش پیشگیرى و مدیریت بحران، 8(1)، صفحات.
  15. رستاقی، حمید راضی (1391). نقش رهبری حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در حل چالش‌های سیاسی جمهوری اسلامی. پایان‌نامه دوره کارشناسی ارشد، دانشکده علوم سیاسی دانشگاه باقرالعلوم.
  16. سوده، نام و آزادی، نام (1376). فرهنگ اصطلاحات اقتصادی و اجتماعی، تهران. 4-7. مجله است یا کتاب؟؟؟ طبق منابع بالا کامل شود
  17. طالب، مهدی (1373). مشارکت روستائیان در بازسازی مناطق زلزله‌زده. مجموعه مقالات هشتمین سمینار بین‌المللی پیش‌بینی برای زلزله راهبردهای مقابله با آثار زلزله‌های آینده، مرکز مطالعات مقابله با سوانح طبیعی.
  18. روشندل اربطانی، طاهر (1388). تدوین الگوی جامع مدیریت بحران با رویکرد نظم و امنیت. فصلنامه علمی پژوهشی دانش انتظامی، 10(2)، 80-63.
  19. ظفری، حسین (1386). بررسی مدیریت بازسازی فیزیکی با نگرشی ویژه بر مشارکت مردم (مطالعه موردی بم). پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته مدیریت سوانح، دانشکده محیط‌زیست دانشگاه تهران.
  20. عبداللهی، نام (1391). بحران و مدیریت بحران. مجموعه مقالات دومین کنفرانس برنامه‌ریزی و مدیریت محیط‌زیست.
  21. غفاری، غلامرضا (1381). عوامل مؤثر بر مشارکت روستاییان در برنامه‌های توسعه. پایان‌نامه دکتری، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران.
  22. غنی‌نژاد، موسی (1377). جامعه مدنی، آزادی، اقتصاد و سیاست. تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فـرهنگ‌ ‌ ‌و ارشـاد‌ اسلامی.
  23. قراگوزلو، محمد (1378). جامعه مدنی‌ و قانون‌گرایی (سـه جـستار پیـوسته). اطلاعات سیاسی-اقتصادی، شماره 145-146، صفحات.
  24. قانون مدیریت بحران (1398). ابلاغی طی نامه 90/44473 مورخ 3/6/1398 (توسط رئیس‌جمهور).
  25. قوام، عبدالعلی (1382). موانع تحقق جامعه مدنی. تهران: نشر قومس.
  26. گائوتری و هوئین. 1379. مشارکت در توسعه، ترجمه هادی غبرایی و داوود طباعی. تهران: نشر روش.
  27. گائوتری، هوئین و دیگران. 1379. مشارکت در توسعه، ترجمه هادی غبرایی و داوود طباع. تهران، نشر روش.
  28. مانوئل کاستلز. 1397. شبکه‌های خشم و امید: جنبش‌های اجتماعی در عصر اینترنت، ترجمه مجتبی قلی‌پور، تهران: نشر مرکز.
  29. مجید عبداللهى. 1383. مدیریت بحران در نواحى شهرى. تهران: انتشارات سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور.
  30. محمدپور، سمیه. 1395. “تحلیل فضایی-مکانی مدیریت بحران‌های طبیعی در مناطق شهر مشهد با استفاده از مدل ANP، SOWT و GIS مطالعه موردی: (مناطق 3، 8 و 9 شهر مشهد).” پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه پیام نور مشهد.
  31. محمدی، مـجید. 1376. جـامعه مـدنی به‌منزله‌ یک‌ روش. تهران: نشر قطره.
  32. مسعود کمالی‌. 1381. ‌جامعه مدنی، دولت و نو سازی در ایران معاصر. تـهران: نشر بـاز.
  33. معصومه نیک‌نیا. 1394. "جامعه شبکه‌ای: بنیادها و کارکردها." فصلنامه نقد کتاب اطلاع‌رسانی و ارتباطات، سال دوم، شماره 5 ص 248.
  34. مهابادی، سـیامک. 1381. “بـررسی تاریخی نقش تشکل‌های غیر‌ حکومتی‌ در تـأسیس و اسـتقرار جـامعه مـدنی در ایـران.” نشریه پیام یـونسکو، شماره 12 2.
  35. ناظمی اردکانی، مهدی و محمدجواد الوندی. سال هفتم، شماره بیست و دوم. “دفاع همه‌جانبه، راهبرد تأمین امنیت نظام اسلامی از منظر حضرت امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری.” فصلنامه آفاق امنیت.
  36. ناظمی اردکانی و الوندی. 1393. "دفاع همه‌جانبه، راهبرد تأمین امنیت نظام اسلامی از منظر حضرت امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری." فصلنامه آفاق امنیت، سال هفتم، شماره بیست ودوم-بهار 1394 21-22.
  37. هادی زاده بزاز، مریم. 1386. مدیریت بحران در کاهش آسیب‌پذیری در برابر بلایای طبیعی. مشهد: انتشارات شهرداری مشهد.
  38. هارمن، کریس (1386) تبیین بحران (ترجمه جمشید احمدپور). مشهد: نیکا.
  39. پیتر اوکلی و دیوید مارسدن. 1370. رهیافت‌های مشارکتی در توسعه روستایی، ترجمه منصور محمود نجات حسینی. تهران: انتشارات مرکز تحقیقات و بررسی مسائل روستایی وزارت جهاد کشاورزی.
  40. رابرت چمبرز. 1378. "جابجایی الگوها و شیوه کار پژوهش و توسعه مشارکتی، ترجمه عبدالرسول مرتضوی، گاهنامه روستا و توسعه." مرکز تحقیقات و بررسی مسائل روستایی وزارت جهاد کشاورزی، شماره 3 و 4، سال سوم.
  41. Alexander, David. (2002). Principles of Emergency and Managements. London, Oxford University Press.
  42. Booth, S. (1993). Crisis Management Strategy. London, Routledge Press.
  43. C M Pearson and J A Clair. (1998). Reframing crisis management." Academy of management review, ???, 59-76.
  44. Davies, D. 2005. "Crisis management: Combating the denial syndrome." Computer Law and Security Report, 21(1), https://www.tib.eu/en/search/id/BLSE%3ARN163575874/Crisis-management-combating-the-denial-syndrome/. 68-73.
  45. Donthu, Naveen, Gustafsson, Anders, (2020), Effects of COVID-19 on business and research, Journal of Business Research, Volume 117, September 2020, P. 286.
  46. Geoffroy, V, and R Alain. 2010. "Strategies used by international NGOs to influence public policy." Urgence rehabilitation development, Newsletter N°5.
  47. Ghosh, B. 2009. "NGOs, Civil Society and Social Reconstruction in Contemporary India.." JournalofDeveloping Societies, 25 (2) 228-232.
  48. Gibson, D. C. 2000. "Firestone’s failed recalls, 1978 and 2000: A public relations explanation." Public Relations Quarterly,45(4) 10-13.
  49. H D Foster. 1980. Disaster planning, the preservation of life and property. New York: Spring verlag.
  50. Harrison. 2001. "wwf Preliminary Comment on Public Participation In the Context of the Water Framework Directive and Integrated River Basin Management Policy." Manchester University Press.
  51. Harrison, and et al. 2001. wwf Preliminary Comment on Public Participation In the Context of the Water Framework Directive and Integrated River Basin Management Policy. Manchester University Press.
  52. j Burnett. . "1998 A strategic approach to managing crisis." Public Relations Review, 484-475 (4) 24.
  53. Kash, T. J. & Darling, J. R.. "1998 Crisis management: prevention, diagnosis and intervention." Leadership & Organization Development Journal. 186-179.
  54. Larousse. "2003. Dictionnaire Encyclopédique Larousse." Librairie Larousse, Paris.
  55. Mary B Anderson و Woodrow Peter J.. "1989. rising from Ashes." Development Strategies in Times of Disasters; West view Press; UNESCO Paris pp..338
  56. Nudell. 1998. The Hand Book for Effective Emergency and Crisis Management. USA: Lexington Books.
  57. Paraskev, A. 2006. "Crisis Management or Crisis Response System? A Complexity Science Approach to Organizational Crisis." Management Decision, 44(7), http://www. emeraldinsight.com/doi/abs/10.1108/00251740610680587. 892-907.
  58. Rahim, M. A. 2002. "Toward a theory of managing organizational conflict." The International Journal of Conflict Management, 13 (The International Journal of Conflict Management)
  59. 206-235.
  60. Shaluf, I. M, Ahmadun Fakharu’l-razi, and Mat Sa Aini. 2003. "A review of disaster and crisis." Disaster Prevention and Management: An International Journal, Vol. 12 Issue: 1, https://doi.org/10.1108/09653560310463829. 24-32.
  61. T Christensen و L Ma. "2018. Coordination Structures and Mechanisms for Crisis Management in China: Challenges of Complexity." Public Organization Review.
  62. J Kash و J. R Darling. " 1998. Crisis management: prevention, diagnosis and intervention." Leadership & Organization Development Journal,
    Vol. 19. No. 4, pp.186-179.
  63. The word bank and participation. Washington D.C: THE WORLD BANK OPERATIONS POLICY DEPARTNMENT.
  64. Wang, Hongying. 1999. "The asian financial crisis and financial reforms in chine." The pacific review, Vol 12, No 4 537-556.
مطالعات مدیریت بحران
دوره 14، شماره 1
فصلنامه بهار
خرداد 1401
صفحه 11-43

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 18 آبان 1400
  • تاریخ بازنگری: 06 دی 1400
  • تاریخ پذیرش: 07 دی 1400

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار