پیامدهای سیاسی امنیتی پرداخت نقدی یارانه‌ها در بخش خانوار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 نویسنده مسئول:دانشجوی دکتری مدیریت راهبردی فرهنگی، دانشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی، تهران، ایران

2 استاد اقتصاد، دانشکده مدیریت و برنامه ریزی، دانشگاه جامع امام حسین(ع)، تهران، ایران

چکیده

موضوع این تحقیق، بررسی پیامدهای سیاسی امنیتی پرداخت نقدی یارانه‌ها در بخش خانوار می‌باشد. هدف از انجام این تحقیق، بررسی پیامدهای سیاسی و امنیتی پرداخت نقدی یارانه‌ها در جهت انجام اقدامات لازم در جهت پیشگیری و یا کاهش اثرات این پیامد‌ها می‌باشد.
پرداخت نقدی یارانه‌ها در کنار نکات مثبت و مزایایی که در پی خواهد داشت، با توجه به شرایط کشور می‌تواند پیامدها و اثرات سوئی را در بخش‌های مختلف ایجاد نماید که عدم توجه به آن‌ها می‌تواند به وقوع پیامدهای سیاسی و امنیتی منجر گردد. ازاین‌رو بررسی این پیامدها به‌منظور جلوگیری از وقوع بحران‌های اجتماعی و امنیتی ضروری به نظر می‌‌رسد. 
روشی که برای انجام این تحقیق انتخاب شده است روش توصیفی است. در این تحقیق از منابع و اطلاعات کتابخانه‌ای و از بررسی میدانی از طریق توزیع پرسشنامه استفاده شده است و در پایان از نرم‌افزار SPSS برای تجزیه‌وتحلیل اطلاعات به دست آمده استفاده گردیده است.
جامعه آماری تحقیق را تعدادی از اساتید برخی از دانشگاه‌های کشور تشکیل می‌دهند که در زمینه مسائل سیاسی و اقتصادی و اجتماعی صاحب‌نظر می‌باشند. نتیجه‌ای که از تحقیق حاضر می‌توان گرفت این است که پرداخت نقدی یارانه‌‌ها عوارضی را در بخش خانوار ایجاد خواهد نمود که این عوارض منجر به ایجاد نارضایتی در سطح جامعه خواهند شد. این عوارض پتانسیل بالایی را در جهت وقوع اعتراضات و تبدیل شدن به پیامدهای سیاسی و امنیتی خواهند داشت و ازاین‌رو باید مد نظر قرار گیرند، اگرچه نتایج به دست آمده در تحقیق در جمع‌بندی همه موارد، بروز پیامدهای سیاسی و امنیتی معناداری را در اجرای پرداخت نقدی یارانه‌ها در بخش خانوار شناسایی ننمود.

کلیدواژه‌ها


اسکاچپول، تدا؛ تبیین انقلاب‌ها: در جستجوی رویکرد اجتماعی - ساختاری در نظریه‌های بنیادی جامعه شناختی، ویراسته لوئیس کوزر و برنارد روزنبرگ، تهران: نشر نی. 1378، ص. 619 امیرکبیری، علی رضایی ؛ مدیریت استراتژیک، نگاه دانش، 1381.
اسملسر، نیل؛ تئوری رفتارجمعی، تهران: مؤسسه یافته‌های نوین، 1380.
باصری، بیژن و محمود نظری؛ ( 1388 )، «ارزیابی تأثیر سیاست اصلاح قیمت‌ها بر مصرف و بهره‌وری در ایران»، فصلنامه مجلس و پژوهش، پاییز و زمستان. 
بخشوده، محمد ؛ (1390)، «تعیین ذی‌نفعان برنامه پرداخت نقدی پس از هدفمندی یارانه‌ها در مناطق شهری ایران»، دو فصلنامه مدیریت شهری، ویژه‌نامه بهار و تابستان.
بیات، بهرام؛ برآورد اجتماعی، معاونت آموزش ناجا، 1383.
پالیزدار، عباس؛ ( 1386 )، «اقتصاد یارانه»، مجموعه مقالات همایش اقتصاد یارانه. تهران: وزارت بازرگانی، انتشارات دانشگاه امام صاد، 209.
پارسامنش، مهرداد و دیگران؛ ارزیابی شیوه‌های پرداخت یارانه‌های صادراتی در ایران و اثرات لغو آن، تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی، چاپ اول 1385 .
پروایی هره دشت، شیوا؛ (1390)، مجله راهبرد یاس، 173 – 193. 
تاجیک، محمدرضا؛ مدیریت بحران، نشر فرهنگ گفتمان، 1379، ص 24.
توحیدفام، محمد؛ دولت و دموکراسی، تهران، روزنه، 1382، چاپ اول، ص169.
جدی، سید مجید؛ اقدامات پیشگیری، معاونت آموزش ناجا، 1383
جنتی‌پور، رضا؛  نقش تشکل‌های کارگری در مهار اعتراضات کارگری پس از انقلاب اسلامی، پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت بحران، دانشگاه جامع امام حسین علیه‌السلام، 1389.
حاجی یوسفی، امیرمحمد؛ استقلال نسبی دولت یا جامعه مدنی در جمهوری اسلامی ایران، مطالعات راهبردی، زمستان 1377، شماره 2، ص. 92.
حسینی، سید حسین و سید مجید جدی؛ مدیریت بحران با رویکرد امنیت عمومی (1)، تهران: آموزش ناجا، 1385.
حسینی، سیدجواد؛ (1392)، چارچوبی تحلیلی برای تبیین مفهوم اعتراض سیاسی، مگیران.
خسروی وشمگیر، حسن و رضا وفایی یگانه؛ بررسی نقش تشکل‌های کارگری در تحولات بازار کار و اعتصابات کارگری، موسسه تدبیر اقتصاد، 1387، 109.
خضری، محمد؛ رانت رانت جویی هزینه‌های اجتماعی، گزارش تحقیقاتی پژوهشکده مطالعات راهبردی، 1381، شمارة  81، ص.13.
دانش جعفری، داوود؛ (1386)، «اقتصاد یارانه»، مجموعه مقالات همایش اقتصاد یارانه تهران: وزارت بازرگانی، انتشارات دانشگاه امام صادق.
دینی ترکمانی، علی؛ (1386)، «اقتصاد یارانه»، مجموعه مقالات همایش اقتصاد یارانه تهران: وزارت بازرگانی، انتشارات دانشگاه امام صادق(ع)، ص. 314.
 دفتر مطالعات اقتصادی وزارت بازرگانی، «گزارش هدفمند کردن یارانه نقدی»، معاونت برنامه‌ریزی و امور اقتصادی.
 دانشگاه عالی دفاع ملی، هدفمندی یارانه‌های انرژی، تهران:  1389.
رحیمی، عباس؛ بررسی اقتصادی یارانه‌ها، چاپ سوم، مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی، ١٣٧٥
سلمانی قهبازی، احمد؛ (1391)، اجرای قانون هدفمند کردن یارانه‌های انرژی و خانواده، فصلنامه پژوهشی و علمی مدیریت راهبردی دانشگاه عالی دفاع ملی، شماره 1،  169.
سازمان بازرسی و نظارت بر کالاها و خدمات، «اثرات پرداخت یارانه کالاهای اساسی بر فقر و شاخص‌های فقر»، تهران: معاونت برنامه‌ریزی و بررسی‌های اقتصادی، 1380، 14.
سوری، علی و محسن بختیار؛ بررسی اثرات تورمی افزایش قیمت انرژی - گروه مدل‌سازی و تلفیق، دفتر برنامه‌‌ریزی انرژی، معاونت امور انرژی وزارت نیرو و عضو کمیته فنی انرژی و اقتصاد
سیف، الله مراد ؛ (١٣٩١)، «هدفمند کردن یارانه‌های انرژی و نرخ بیکاری»، فصلنامه پژوهشی و علمی مدیریت راهبردی دانشگاه دفاع ملی، شماره ٢.
سینکی، حسن؛ (1386)، «اقتصاد یارانه»، مجموعه مقالات همایش اقتصاد یارانه، تهران: وزارت بازرگانی، انتشارات دانشگاه امام صادق.
شکاری، عبدالقیوم؛ نظریة دولت تحصیل‌دار و انقلاب اسلامی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1379، چاپ اول، ص32.
شریف زادگان، محمدحسین؛ (1386)، «اقتصاد یارانه»، مجموعه مقالات همایش اقتصاد یارانه  تهران: وزارت بازرگانی، انتشارات دانشگاه امام صادق.
شعبانی، ناصر؛ توسعه و پدافند داخلی با رویکرد انتظامی، دانشگاه علوم انتظامی، ١٣٨۵ .
شکیبا، احمد؛ آشنایی با هدفمندسازی یارانه‌ها،  تهران، اتشارات زیتون سبز، 1389.
طبیبیان، محمد؛ رانت اقتصادی به‌عنوان یک مانع اقتصادی، برنامه و توسعه، زمستان 1371، شمارة 4، ص3.
عباسیان، عزت ا... و مهدی مرادپور اولادی؛ (1387)، سیاست‌های پولی و مالی، انتشارات نورعلم .
فرجی دانا، احمد و محمد مال‌جو؛  اقتصاد سیاسی مطالبات اقتصادی معلمان (چارچوبی نظری)، فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، سال چهارم، شماره 15.
کاظمی، سید علی اصغر؛ بحران جامعه مدرن، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی، 1377.
کردزاده کرمانی، محمد؛ اقتصاد سیاسی جمهوری اسلامی ایران، تهران، دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی، 1380، چاپ اول، ص53.
کمیجانی، اکبر؛ (1382)، «اقتصاد یارانه»، مجموعه مقالات همایش اقتصاد یارانه، تهران: وزارت بازرگانی، انتشارات دانشگاه امام صادق.
گر، تد رابرت؛ چرا انسان‌ها شورش می‌کنند، ترجمه مرشدی راد، مرکز مطالعات راهبردی، 1377 .
گل‌پرور و کرمی؛ (1389)، «نقش تعدیل کنندة عاطفة مثبت و منفی در پیوند میان بی‌عدالتی سازمانی و رفتارهای مخرب کارکنان»، فصلنامة روانشناسی کاربردی، سال 4، شمارة 3،  23 – 7.
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، (1387)، «گزارش مطالعه هدفمندی یارانه‌ها در برخی کشورها»، آبان ماه.
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، (1391)، «بررسی عملکرد قانون هدفمند کردن یارانه‌ها در بخش‌های صنعت، معدن و انرژی»، آبان ماه.
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، (1390)، «بررسی تأثیر هدفمندسازی یارانه‌ها بر صنایع انرژی‌بر»، دفتر مطالعات انرژی، صنعت و معدن، مهرماه.
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، (1387)، «مروری بر مبانی نظری و مطالعه تجربه پرداخت نقدی یارانه در برخی کشورها» .
معاونت آموزش ناجا،  کنترل بحران، اداره کل پژوهش وتألیفات، 1377.
معاونت برنامه‌ریزی و امور اقتصادی وزارت بازرگانی، (1387)، بررسی مفهوم و تجربه کشورها دفتر مطالعات اقتصادی، شهریورماه.
مجله اندیشه گستر سایپا، شمارة 90، خرداد 1388،  153.
مشیرزاده، حمیرا؛ درآمدی نظری به جنبش‌های اجتماعی، تهران: پژهشکده امام خمینی(ره)، 1371
معاونت آموزش ناجا، مدیریت بحران 1،  اداره کل پژوهش و تألیفات، 1388.
مجله تازه‌های انرژی، سال اول، شماره 2، نیمه دوم مهرماه 1387.
مصباحی مقدم، محمدتقی و دیگران؛ (1388)، «بررسی و آسیب‌شناسی هدفمندسازی پرداخت یارانه‌ها»، فصلنامه علمی پژوهشی اقتصاد اسلامی، سال نهم-  شماره35 – پاییز. 
 میرترابی، سعید؛مسائل نفت ایران، تهران، قومس، 1384، چاپ اول، ص  117.
مهدیان، محسن؛ (١٣٨٧)، «آسیب‌های اجتماعی نقدی کردن یارانه‌ها»، پایگاه اطلاع‌رسانی عدالت‌خواهی.
نجفی، بهاء‌الدین و آشان شوشتریان؛ (1383)، «هدفمندسازی یارانه‌ها و حذف ناامنی غذایی: مطالعه موردی ارسنجان»،  فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، شماره ٣١، تابستان .
 نصیری، قدیر؛ نفت و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران، تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردی، 1380، چاپ اول، ص183.
هیرشمن، آلبرت؛ خروج، اعتراض و وفاداری، ترجمۀ محمد مال‌جو، تهران: نشر و پژوهش شیرازه، 1382.
واگو، استفان؛ در امدی بر تئوری‌ها و مدل‌های تغییرات اجتماعی، ترجمه احمدرضا غروی‌نژاد، انتشارات جهاددانشگاهی، تهران 1373.
اسماعیل ابوترابی، ر.ک: www.vista.ir/article
Todaro, Michael P.; Smith, Stephen C. (2009). Economic Development (10th ed.). Addison Wesley. p. 839.
Sch. David Warts, “Political Alienation: the Psycholiye of Revolutions Tirst Stage,” in Abends, Feir and Gurr. Anger, Violence and Politics, Englcwood Gliffs, Preticehall  1972  p. 58.
 Ambrose, M.L. (2002). Contemporary Justice Research: A   New Look at Familiar Question, Organizational Behavior and Decision Process .85- 90
Targeting of Transfer in Developing Countries : review of David Coady et.al word bank . 2004 , Lessons and Experience.