بررسی فرهنگ سازمانی کارکنان ستاد مدیریت بحران وزارت کشور بر مبنای الگوی رابینز

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه مدیریت دانشگاه جامع امام حسین(ع)

2 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد مدیریت بحران

چکیده

هدف این مقاله، بررسی فرهنگ سازمانی کارکنان ستاد مدیریت بحران وزارت کشور بر مبنای الگوی رابینز است. این مقاله با رویکرد کاربردی و روش پیمایشی تدوین شده است. جامعه آماری این تحقیق850  نفر شامل تمام کارکنان رسمی، پیمانی و قراردادی ستاد مدیریت بحران وزارت کشور در سال 1395 هستند که مدارک تحصیلی دیپلم، کاردانی، کارشناسی و بالاتر داشته­اند. حجم نمونه به روش نمونه­گیری تصادفی ساده و 265 نفر تعیین شد. ابزار اندازه‌گیری، پرسشنامه استاندارد فرهنگ سازمانی بر اساس الگوی رابینز طراحی ‌شده است و برای تعیین روایی آن‌ از روش روایی محتوایی استفاده شد. برای تعیین پایایی پرسشنامه‌ها در نمونه‌های 30 نفره و بهره‌گیری از ضریب آلفای کرونباخ سؤالهای آنها محاسبه، و پس از آن پرسشنامه‌ها در کل نمونه به مرحله اجرا گذاشته شد. نتایج مقاله نشان می‌دهد که فرهنگ سازمانی حاکم در ستاد مدیریت بحران وزارت کشور از نوع «توجه به رهاورد» یا همان «فرهنگ نتیجه‌گرا» است.

کلیدواژه‌ها


  1. آذر، عادل؛ علی‌پور درویشی، زهرا (1389). طراحی الگوی ارتباط فرهنگ سازمانی و فرهنگ فردی با ادراک عدالت کارکنان (مطالعه موردی: بانک‌های دولتی). فصلنامه اخلاق در علوم فناوری. دوره­ 5. ش 3 ـ 4: 5 تا 14.
  2. آیتی، حمید (1391). ابعاد و شاخص‌های فرهنگ سازمانی در سازمان‌های شهر اسلامی (مطالعه موردی: جهاد دانشگاهی). مطالعات شهر ایرانی اسلامی. س 3. ش 10: 39 ـ 18.
  3. آرمسترانگ، مایکل (1381). مدیریت استراتژیک منابع انسانی. ترجمه سید محمد اعرابی و داوود ایزدی. تهران:
  4. آلیسون. گراهام (1383). مدیریت بحران و تصمیم‌گیری گراهام آلیسون. مجله سیاست دفاعی. س 2. ش 2: 136.
  5. ابراهیمی، مریم (1385). فرهنگسازمانورابطهآنبابهره‌وریکارکنان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد.
  6. افجه، سید علی‌اکبر (1380). مبانی فلسفه تئوریهای رهبری و رفتار سازمانی. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی.
  7. ایران زاده، سلیمان؛ محمودی، محسن (1389). شناخت فرهنگ‌سازمانی بر اساس مدل.؛موردمطالعه: شرکت پلی نار. فراسویمدیریت. س 4. ش 15: 76 ـ 53.
  8. الوانی، سیدمهدی؛ محمدی، سمیه؛ میرزایی، مهدی (1391). تأثیر فرهنگ سازمانی در بهره‌وری نیروی انسانی. فصلنامه پژوهشگر (مدیریت). دوره­ 9. ش 28: 25 تا 38.
  9. برن، تیم‌کوف آگ (1375). زمینه جامعه‌شناسی. چ یازدهم. ترجمه آریانپور. تهران: انتشارات شرکت سهامی.

10. بهداد فر، مسعود؛ کوشکی، مهدی؛ صید نبی، حیدریان (1393). فرهنگ‌سازمانی: مفاهیم و مدل‌ها. تهران: راز نهان.

11. پاکدل، سعید؛ ابراهیمی، محسن؛ ارسطو، ایمان (1393). شناخت فرهنگ سازمانی بر اساس مدل دنیسون مورد مطالعه: مجتمع کارخانجات آرد شیراز و دادلی (تینا). فصلنامه مدیریت فرهنگ سازمانی. دوره 12. ش 4: 741 تا 761.

12. پور محمد، بهزاد (1391). مدیریت بحران. تهران: مبنای خرد.

13. تاجیک، محمدرضا (1379). مدیریت بحران (نقدی بر شیوه‌های تحلیل و تدبیر بحران در ایران). تهران: انتشار فرهنگ گفتمان.

14. جعفری، محمدتقی (1373). فرهنگ پیشرو و پیشرو. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.

15. جواهری کامل، مهدی؛ کوثر نشان، محمدرضا (1388). بررسی رابطه بین رهبری، فرهنگ سازمانی، فعالیت سازمان یادگیرنده و رضایت شغلی کارکنان. توسعه انسانی پلیس. س 6. ش 25: 32 ـ 19.

16. جهانگیری، کتایون (1392). اصول و مبانی مدیریت بحران. تهران: مؤسسه آموزش عالی علمی ـ کاربردی هلال ایران.

17. حریری، نجلا؛ جعفری، مهناز (1391). تحلیل جمعیت‌شناختی فرهنگ سازمانی در سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران. تحقیقات اطلاع‌رسانی و کتابخانه‌های عمومی (پیام کتابخانه). س 18. ش 3: 484 ـ 469.

18. حسینی، حسین (1385). بحران چیست و چگونه تعریف می‌شود؟. فصلنامه­ مدیریت بحران. سال اول . ش 1.

19. حمیدی فراهانی، همایون؛ کاوسی، اسماعیل؛ قهرمان پور، داریوش (1392). مهندسی فرهنگ در سازمان‌های دولتی کشور در عصر جهانی‌شدن. مطالعات راهبردی جهانی‌شدن. س 4. ش 10: 28 ـ 11.

20. رابینز، استیفن (1374). مدیریترفتارسازمانی. ترجمه علی پارساییان و سید محمد اعرابی. تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی.

21. رابینز، استیفن (1377). مدیریت رفتار سازمانی. ترجمه علی پارسائیان و محمد اعرابی. تهران: مؤسسه مطالعات پژوهش‌های بازرگانی.

22. رابینز، استیفن (1381). رفتار سازمانی، مفاهیم، نظریه‌ها و کاربردها. ترجمه علی پارسیان و سید محمد اعرابی. تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.

23. رابینز، استیفن (1374). مدیریترفتارسازمانی. ترجمه سید محمد اعرابی و علی پارسائیان. تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهش­های بازرگانی.

24. رضایی، منیره (1393). رابطه بین فرهنگ سازمانی مدرسه و تعهد سازمانی دبیران دوره متوسطه. فصلنامه­ رهیافتی نو در مدیریت آموزشی. دوره­ 5. ش 18: 195 تا 214.

25. رجب‌بیگی، مجتبی؛ درویش، حسن؛ سعید عصر، میترا؛ فتحی، فرهاد (1387). بررسی فرهنگ سازمانی در سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور. پژوهش و سازندگی. س 21. ش 4: 161 ـ 152.

26. رسته مقدم، آرش؛ رحیمیان، حمید؛ عباس پور، عباس (1392). شناسایی چالش‌های فرهنگ‌سازمانی و پیشنهاد راهکارهای تغییر آن مورد مطالعه: سازمان‌های دولتی شهر تهران. مدیریت فرهنگ‌سازمانی. س 11. ش 4: 135 ـ 111.

27. زاهدی، سید محمد (1381). تغییر فرهنگ‌سازمانی. تدبیر. ش 127: 37 ـ 30.

28. زاهدی، شمس‌السادات؛ الوانی، سید مهدی؛ فقیهی، ابوالحسن (1379). فرهنگ جامع مدیریت. تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی.

29. سعادت، ا. (1372). فرآیندتصمیم‌گیریدرسازمان. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.

30. سلمانی نژاد، رمضان علی؛ دانشور، مریم؛ میر فخرالدینی، سید حیدر (1391). ارتقای فرهنگ سازمانی: کاربرد الگوى تعالی سازمانی ایران. بهبود مدیریت. س 6. ش 1: 152 ـ 128.

31. سلطانی، محمدرضا (1391). تحلیلوضعیتوطراحیالگویمطلوب فرهنگ سازمانییکیازسازمان­هاینیروهایمسلح مبتنیبرمبانیدینیو ارزش­هایانقلاباسلامی. س 20. ش 1: 99 تا 122.

32. سیدی، سید مسعود؛ شهیدی، نیما؛ شعله، مریم (1393). رابطه فرهنگ سازمانی با خلاقیت و تغییر سازمانی در بین مدیران مدارس ابتدایی ناحیه یک شیراز. فصلنامه­ رهیافتی نو در مدیریت آموزشی. دوره­ 5. ش 17: 39 تا 54.

33. شاین، ادگار (1383). مدیریت فرهنگ سازمانی و رهبری. ترجمه برزو فرهی بوزنجانی و شمس‌الدین نوری نجفی. تهران: سیمای جوان.

34. شایان فر، حجت علی (1388). بررسی سیر تحول مدیریت حوادث و سوانح (مدیریت بحران) در ایران. اداره مدیریت بحران استانداری خراسان رضوی، قابل دسترسی آنلاین

 http://havades.khorasan.ir

35. شریف‌زاده، فتاح؛ کاظمی، مهدی (1377). مدیریت فرهنگ سازمانی. تهران: نشر قومس.

36. شور ورزی، محمدرضا؛ لطفی، ستاره (1391). بررسی ارتباط بین فرهنگ سازمانی و اخلاق حرفه‌ای در واحد مالی سازمان‌های غیر دولتی. مدیریت فرهنگی. س 6. ش 15: 83 ـ 75.

37. شیخ‌زاده، حسین (1390). نظام مدیریت بحران. تهران: شکیب.

  1. 38.  صادق پور، ابوالفضل (1375). مجموعه مقالات مباحثی در مهندسی اجتماع. تهران: مرکز آموزش مدیریت دولتی.

39. صالحی، محمدرضا (1386). مدیریت در زمان بحران. تهران: فرهنگ مردم

40. طوسی، محمدعلی (1372). فرهنگ سازمانی. تهران: مرکز آموزش مدیریت دولتی.

41. عاصمی‌پور، محمدجواد (1375). مدیریت و سرپرستی اثربخش. سالان.

42. عسگریان، محمد (1388). مفهوم شناسی فرهنگ سازمانی. دوماهنامه توسعه انسانی پلیس. س 6. ش 24: 124 ـ 102.

43. علی احمدی، علیرضا (1383). شناختفرهنگ،فرهنگ سازمانیومدیریت برآن. تهران: تولید دانش.

44. غلامحسینی، اسماعیل (1391). بررسی نقش و جایگاه ناجا در مدیریت بحران‌های طبیعی. فصلنامه پژوهش‌های نیروی انتظامی. س 7. ش 4: 568 ـ 549.

  1. 45.  فرهی بوزنجانی، برزو؛ زارع اشکذری، جلال‌الدین؛ هوشنگی، مهدی (1389). بررسی و تحلیل روند ویژگی‌های فرهنگ سازمان ناجا. فصلنامه دانش انتظامی. س 12. ش 4: 108 - 67.

46. فنیری، دیاناسی (1384). مدیریت اقتضایی متناسب بافرهنگ سازمانی انواع تغییر و فرهنگ. ترجمه ناصر میر سپاسی. تهران: میر.

47. قربانی، محمدحسین؛ اسدی، حسن؛ گودرزی، محمود؛ شفیعی، محسن (1388). مطالعه فرهنگ‌سازمانی سازمان تربیت‌بدنی جمهوری اسلامی ایران بر اساس مدل دنیسون و مقایسه آن با میانگین‌های جهانی. حرکت. س 5. ش 39: 48 ـ 33.

48. قربانی، محمدحسین؛ اسدی، حسن؛ شریفی، مسلم (1388). ارتباط بین فرهنگ سازمانی و اثربخشی در سازمان تربیت بدنی جمهوری اسلامی ایران بر اساس مدل دنیسون. علوم حرکتی و ورزش. س 7. ش 14: 118 ـ 107.

49. قربانی، محمود؛ محمود زاده، امیر (1385). بحران و مدیریت بحران. تهران: گل‌های محمدی.

50. قلتاش، عباس (1393). رابطه فرهنگ سازمانی و هوش سازمانی با رضایت شغلی کارکنان. فصلنامه­ ره‌یافتی نو در مدیریت آموزشی. دوره 5. ش 19: 115 تا 128.

51. کرد نائیج، اسداله؛ فانی، علی اصغر؛ مسعودی، زهرا (1393). فرهنگ سازمانی حلقه مفقوده شفافیت سازمانی و عملکرد سازمان. فصلنامه­ مدیریت فرهنگ سازمانی. دوره 12. ش 23: 173 تا 189.

52. کرامتی، محمدتقی (1391). نقش رهبری در مدیریت بحران‌ها. تهران: کیهان.

53. گاتسچاک، جک (1393). مدیریت بحران. ترجمه علی پارسائیان. تهران: ترمه.

54. لاوسن، رابرت و زنگ شن. (1381). روانشناسی سازمانی، رفتار سازمانی (مبانی و کاربردها). ترجمه رمضان حسن‌زاده، تهران: ساوالان.

55. محمد زاده، مرجان؛ چابک، علی؛ موسوی خطاط، سید محمد؛ مسعودی اصل، ایروان؛ کریم لو، مسعود (1389). بررسی فرهنگ‌سازمانی موجود و مطلوب از دیدگاه کارکنان مراکز روزانه توان‌بخشی سازمان بهزیستی شهر تهران. توان‌بخشی. س 11. ش 4: 88 ـ 83.

56. محمودی، مهدی (1384). نقش فرهنگ سازمانی در پیشگیری از بروز فساد اداری. مجله تدبیر. س 16. ش 160: 44 ـ 38.

57. مشبکی، اصغر (1379). مدیریت رفتار سازمانی: تحلیل کاربردی، ارزش از رفتار انسانی. چ دوم. تهران: نشر ترمه.

58. مشبکی اصفهانی، اصغر؛ خلیلی شجاعی، وهاب (1389). بررسی رابطه فرهنگ‌سازمانی و مسئولیت اجتماعی سازمان‌ها(CSR). وزارت نیرو. س 21. ش 4: 56 ـ 37.

59. ملکی، محمدرضا؛ بهرامی، محمد امین؛ غلامعلی پور، سجاد (1384). رابطه‌ ابعاد فرهنگ سازمانی و تعهد سازمانی کارکنان در بیمارستان شهید صدوقی یزد 1387. فصلنامه مدیریت سلامت. س 8. ش 22: 67 ـ 73.

60. منوریان، عباس؛ بختائی، امیر (1385). شناختفرهنگ سازمانیبراساسمدل دنیسون مورد مطالعه: سازمانمدیریتصنعتی. چهارمین کنفرانس بین‌المللی مدیریت، تهران ـ سالن همایش‌های بین‌المللی اجلاس

61. مهدیه، امید (1392). فرهنگ سازمانی: مفاهیم، الگوها، ابزارها. تهران: کتاب مهربان نشر.

62. نیاز آذری، کیومرث؛ تقوایی یزدی، مریم (1389). فرهنگ سازمانی در هزاره سوم. تهران: شیوه.

63. وب‌سایت مدیریت بحران استان خوزستان، 1394.

64. وب‌سایت مدیریت بحران استان خراسان، خوزستان، 1393.

65. ولد بیگی، برهان‌الدین؛ پور حیدری، غلامرضا (1391). درس‌نامه مدیریت جامع بحران. تهران: آرویج ایرانیان، انجمن علمی مدیریت بحران ایران.

66. Amiri, k. (1992). Culture & Organization, Journal of Tahavol Edary,4, 5.

67. Elsayed-EkJiouly, S.M. Buda, R. (1996). Organizational conflict: A comparative Analysis of conflict styles across cultures. International Journal of conflict management, 7(1),71-81.

68. Hofstede, G. (1980), Cultures Consequences, Sago Beverly hills.

69. Moberg, D.J. (1990). Helping subordinate with their personal problems: A moral dilemma for managers. Journal of Business Ethics, 9(6), 519-531.

70. Quinn. R. (1999). Diagnosing culture and changing organizational culture. Newyork: Addison Wesley.

71. Ribiere, V. M. and Sitar, A. S. (2003). Critical Role of Leadership in Nurturing a Knowledge-supporting Culture. Knowledge Management Research & Practice. 39-48.

72. Robbins. P. S. (2002). Organizational behavior. prentice Hall nithe Edition.

73. Robbins. P. S. (2005). Organizational behavior. prentice Hall.

74. Schein, E, H. (1997). Organizaitional Culture& Leadership, zed jossy bass, sanfransisco.

75. William. P. A. (1991). Organizational theory: A strategic approach. Allyn and Bacon, Inc.

76. Ziyary, K. (1999), Research on the Wommen Situation In University Society. Journal of Tahavol Edary, Issue 4,5.