دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری روستایی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه محقق اردبیلی
چکیده
این تحقیق از لحاظ هدف، توسعه‌ای، و از لحاظ ماهیت توصیفی و پیمایشی و تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش شامل روستاهای آسیبدیده دهستان ازومدل شمالی و خانوارهای ساکن در این روستاها است. روش این تحقیق در گرد‌آوری داده‌ها برای پاسخگویی بهسؤالات تحقیق به دو صورت اسنادی (داده‌های ثانویه) و پیمایشی (داده‌های اولیه) و ابزار مورد استفاده در روش پیمایشی پرسشنامه و مصاحبه بوده است. روایی صوری پرسشنامه توسط پانل متخصصان مورد تأیید قرار گرفت. مطالعه راهنما در منطقه مشابه جامعه آماری با تعداد 30 پرسشنامه صورت گرفت و با داده‌های کسب‌شده و استفاده از فرمول ویژه آلفای کرونباخ در نرمافزار SPSS، پایایی بخشهای مختلف پرسشنامه تحقیق 86 /0 الی 91/0 بهدست آمد. برای تجزیهوتحلیل داده‌ها از الگوی تحلیل عاملی استفاده شد. یافته‌های تحقیق گویا است که در بهبود مدیریت منطقه مورد مطالعه با توانمندسازی روستاییان از دید اجتماعی، روانشناختی و اقتصادی می‌توان میزان شدت بحران را کاهش داد. تداوم بخشیدن به آموزش روستاییان در راستای ارتقای ظرفیتهای شناختی و توانمندسازی روستاییان بهدلیل ارتقای دانش، مهارت و تغییر نگرش در مدیریت بحران زلزله می‌تواند نقش بیبدیلی ایفا کند. نتایج تحقیق نشان داد که مهمترین عوامل بهبود مدیریت بحران زلزله در منطقه مورد مطالعه شامل چهار مؤلفه (تقویت اطلاع‌رسانی و توانمندسازی ساختاری، تقویت تاب‌آوری روستاییان در مقابل بحران زلزله و اقدام مداخله‌ای دولت، تقویت تعاون و همیاری در بین روستاییان و ارتقای پایداری اقتصادی و تقویت زیرساخت فیزیکی روستا و مقاومسازی مساکن) است که مقدار واریانس و واریانس تجمعی تبیین‌شده توسط این چهار عامل 12/61، است.
پورطاهری، مهدی؛ پریشان، مجید؛ رکن‌الدینافتخاری، عبدالرضا؛ عسگری، علی (1390)، سنجش و ارزیابی مؤلفه‌های مبنایی مدیریت ریسک زلزله (مطالعه موردی: مناطق روستایی شهرستان قزوین)، پژوهشهای روستایی، س 2، ش 1: 150 ـ 115.
توکلی، علیرضا؛ شمشیربند، مصطفی؛ حسینپور، سیدعلی (1389)، بررسی روند کاهش فضاهای باز شهری در فرایند توسعه شهری با تأکید بر مدیریت بحران، نمونه موردی: کلانشهر تهران، فصلنامه آرمانشهر، ش 3(5): 154 ـ 141.
حجازی، سیداسدالله؛ قنبری، ابوالفضل؛ قنبری، محمد (1391)، مدیریت بحران و احیای سکونتگاه‌های روستایی شهرستان ورزقان با استفاده از روشهای نوین، اولین کنفرانس ملی بهسازی و مقاومسازی بافتهای شهری در مجاورت گسل‌های فعال، 2 و 3 اسفند 1391 1391، تبریز، ایران.
حیدریساربان، وکیل (1393)، تحلیل تأثیرات وقوع زلزله در مناطق روستایی شهرستان ورزقان، (مطالعه موردی: دهستان ازومدل شمالی)، جغرافیا و مخاطرات محیطی، ش 11: 59 ـ 41.
حیدریساربان، وکیل (1394)، بررسی تأثیرات انسجام اجتماعی در مدیریت بحران زلزله از دیدگاه مردم محلی، مطالعه موردی: ازومدل شمالی، شهرستان ورزقان، فصلنامه دانش پیشگیری و مدیریت بحران، دوره 5، ش 4: 296ـ287، ش 16(16) 54: 42 ـ 18.
رومیانی، احمد؛ عینالی؛ جمشید؛ صالحیمیشانی، حیدر (1393)، نقش مدیریت در توسعه جوامع روستایی برای مقابله با مخاطرات زلزله (مطالعه موردی: دهستان زاغه شهرستان خرم‌آباد)، مجله پژوهش و برنامه‌ریزی روستایی، س 3، ش 8: 106 ـ 93.
غلامی، یونس؛ حیاتی، سلمان؛ قنبری، محمد؛ اسماعیلی، آسیه (1394)، پیش‌بینی فضاهای آسیب‌پذیر شهر مشهد هنگام وقوع زلزله، پژوهشهای جغرافیای برنامه‌ریزی شهری، دوره 3، ش 1: 67 ـ 55.
سجاسی، قیدار؛ صادقلو، طاهره؛ رئیسی، اسلام (1393)، سنجش سطح دانش مدیریت بحران مدیران محلی روستایی با تاکید بر زلزله؛ مطالعه موردی: دهستان گشت، شهرستان سراوان، فصلنامه پژوهشهای روستایی، دوره 5، ش 3: 564 ـ 541.
فالسلیمان، محمود؛ حجی‌پور، محمد؛ جمشیدی، کمال (1391)، آسیب‌پذیری عناصر کالبدی سکونتگاه‌های روستایی در مناطق زلزله‌خیز، (نمونه: شهرستان قاینات و زیرکوه)، مجله آمایش جغرافیایی فضا، س 2، ش 6: 98 ـ 75.
یاریحصار، ارسطو؛ حیدریساربان، وکیل (1395)، ارزیابی نقش طرحهای عمرانی در کاهش آسیب‌پذیری روستاها در مقابل بحران زلزله، مطالعه موردی: شهرستان ورزقان، فصلنامه فضای جغرافیایی: 324 ـ 305.
عنابستانی، علیاکبر؛ جوانشیری، مهدی؛ محمودی، حمیده؛ دربانآستانه، محمدرضا (1396)، تحلیل فضایی سطح تاب‌آوری سکونتگاه‌های روستایی در برابر مخاطرات محیطی (مورد مطالعه: بخش مرکزی شهرستان فاروج)، نشریه تحلیل فضایی مخاطرات محیطی، س 4، ش 4: 38 ـ 17.
حیدری ساربان, وکیل. (1399). مطالعه و تحلیل عوامل بهبود مدیریت بحران زلزله در مناطق روستایی مطالعه موردی: دهستان ازومدل شمالی، شهرستان ورزقان. مطالعات مدیریت بحران, 12(1), 69-96.
MLA
وکیل حیدری ساربان. "مطالعه و تحلیل عوامل بهبود مدیریت بحران زلزله در مناطق روستایی مطالعه موردی: دهستان ازومدل شمالی، شهرستان ورزقان", مطالعات مدیریت بحران, 12, 1, 1399, 69-96.
HARVARD
حیدری ساربان, وکیل. (1399). 'مطالعه و تحلیل عوامل بهبود مدیریت بحران زلزله در مناطق روستایی مطالعه موردی: دهستان ازومدل شمالی، شهرستان ورزقان', مطالعات مدیریت بحران, 12(1), pp. 69-96.
VANCOUVER
حیدری ساربان, وکیل. مطالعه و تحلیل عوامل بهبود مدیریت بحران زلزله در مناطق روستایی مطالعه موردی: دهستان ازومدل شمالی، شهرستان ورزقان. مطالعات مدیریت بحران, 1399; 12(1): 69-96.
)